Een verplicht nummer achter de bühne met voorspelbare afloop… Zo kan het werk van de informateur het best omschreven worden. De grootste fractie uit de gemeenteraad, het CDA had haar wethouder Ted Kok voorgesteld als informateur. De fracties van de ChristenUnie, Progressieve Partij hadden aangegeven dat niet verstandig te vinden omdat hij als kandidaat-wethouder er te dicht op zou zitten. De meerderheid van de fracties in de gemeenteraad vond het wel een goed idee om de heer Kok aan te stellen als informateur. Dus dat gebeurde. Op donderdag 26 maart en maandag 31 maart voerde de informateur vertrouwelijke gesprekken van ongeveer een uurtje met elke fractie(vertegenwoordiging). Daarnaast hadden de fracties de gelegenheid hun speerpunten voor een coalitieprogramma op een voorgedrukt format in te leveren. Ook onze fractie had daar werk van gemaakt en gezocht naar overeenkomsten, maar ook zeer belangrijke zaken voor ons (groen, milieu, zorg, sociaal). Gesprekken, formats en programma’s werden door de informateur naast elkaar gelegd. Dat was al met al een heel pak papier. Met het bestuderen daarvan is hij nog knap druk geweest!
De informateur stelde een aantal gelijke vragen aan de 7 fracties. Daaronder ook de vraag welke coalitiesamenstelling er volgens de diverse fracties uit moest rollen en of de fractie er zelf deel van uit wilde maken. Alle fracties –zo bleek uit het eindrapport- vonden dat de grootste fractie, CDA en de fractie van Gemeentebelangen (de tweede grootste) deel uit moesten maken van de nieuwe coalities. Deze moest dan aangevuld worden met een derde. En daar liepen natuurlijk de meningen uiteen. Hoe dat precies ligt, weten we niet, want de gesprekken tussen informateur en fracties waren niet openbaar.
Verslag, uitkomst en vervolg.
Op donderdagavond 3 april kwam de informateur verslag uitbrengen. Het bleek dat naast de eerdergenoemde gesprekken met alle fracties met vier fracties (CDA, GB, VVD en ChristenUnie) nog een tweede gesprek gevoerd was. Op grond van die gesprekken kwam de informateur met het advies aan de partijen om een coalitie te vormen van CDA, GemeenteBelangen en ChristenUnie. Enerzijds vanuit de verkiezingsuitslag. Immers CDA en Gemeentebelangen hadden in stemmen wel (licht) verloren, maar waren in zetelaantal gelijk gebleven en de ChristenUnie had zowel stemmen als één zetel gewonnen. Gelijkgebleven zag de informateur ook als winst. De VVD heeft wel in de vorige periode collegeverantwoordelijkheid gedragen, maar had als enige van de coalitie een zetel verloren. Een combinatie met de Progressieve Partij, de derde partij in de raad lijkt volgens de informateur niet voor de hand te liggen vanwege de programmatische verschillen. HMV is een interessante nieuwkomer maar moet zich eerst nog maar eens bewijzen en de PvdA wilde geen collegeverantwoordelijkheid dragen.
Voorspelbare uitkomst.
Het CDA heeft het geluk aan haar kant van 7 zetels. Als je kijkt naar het aantal kiezers dat de diverse partijen vertegenwoordigen kun je bij een zo dominante positie van het CDA vraagtekens zetten. Vandaar dat ze ook 5 echte zetels en 2 restzetels hebben. Maar dat weerhoudt hen er natuurlijk niet van zich als de grootste te gedragen en uit te stralen dat wat zij willen ook gebeurt. Dat begon al met de zeer ongebruikelijke beslissing om een bestaande èn kandidaat-wethouder uit eigen geleding aan te wijzen als informateur. Hoewel wethouder Kok zijn best gedaan heeft zich objectief te gedragen, kan dat natuurlijk met de beste wil van de wereld niet. Hij was, is en blijft belanghebbende. En dat speelt natuurlijk mee in het advies. Ik vind dat op zich niet erg, omdat onze fractie dat vanaf het begin gezegd heeft: het is onverstandig een direct belanghebbende als informateur aan te wijzen. Maar het zou de CDA-fractie sieren om dat ook eerlijk toe te geven: wij hebben de macht, wij willen bepalen wat er gebeurt, daarom willen wij een belanghebbende kandidaat-wethouder alvast als informateur. Die kan dan een advies uitbrengen wat ons goed past. Want zo zit het en zo werkt het. Ze moeten niet net zo doen of dit een objectief proces is.
Uitkomst.
Door de gekozen opstelling en houding van het CDA hadden wij als Progressieve Partij en ook de partij van Meerdink uiteraard geen enkele kans. Meerdink moet op zijn plaats gezet worden en de CDA-fractie en in het kielzog daarvan de fractie van GemeenteBelangen zijn doodsbang voor een zwaargewicht wethouder vanuit de kritische Progressieve Partij. Gelukkig konden ze de uitslag aangrijpen om dat nooit serieus te overwegen. Bleef over de VVD en de ChristenUnie. De verhouding met de VVD was natuurlijk ook al tot een dieptepunt gedaald, vanwege het stempel dat deze relatief kleine fractie op het vorige college drukte. Blijft over de ChristenUnie. Ik vind het moedig van deze fractie om het avontuur aan te gaan, feliciteer hen en hoop dat ze het fletse sociale gezicht van de andere twee partijen wat kan doen opfleuren door echt consistent voor de zwakkeren te kiezen. Wij zullen hen daarin steunen. Intussen hoop ik ook dat zij het megalomane denken in het buitengebied kunnen stoppen. Dat is niet alleen van de boeren!.
Hoe nu verder?
Tijdens de bijeenkomst gaven o.a. CDA en GB aan dat ze graag naar uitbreiding van de wethoudersposten zouden gaan tot ongeveer 3,5 fte. Dit gezien de zware taken die op gemeenten afkomen op bijv. het gebied van de zorg. Volgens uitlatingen tegen de media opteert het CDA voor twee wethouderszetels, zodat er één voor GB en een halve voor de ChristenUnie over zou blijven, of een iets andere verdeling. De VVD heeft al aangegeven dat “ een te grote broek aantrekken”van het CDA te vinden. Ik ben dat met de VVD eens. Iedereen moet tegenwoordig meer doen voor minder geld. Dat moet ook voor het College gelden.
Dan de positie van de raad. De fractievoorzitter van het CDA vroeg nog aan de andere fracties of bijvoorbeeld op het punt van de zorg een soort raadsbreed programma zou kunnen worden opgesteld. Echter die vraag werd niet meer behandeld en beantwoord. Dat is jammer want het is een interessante gedachte. Niet zozeer om niet-college-partijen aan de coalitie te binden maar om de eigen verantwoordelijkheid en slagkracht van de raad te versterken. Want daar zal het o.m. in de komende vier jaar om gaan. Alleen vanuit een krachtige raad die weet welke kant het op moet en zelfs zijn eigen positie en functioneren tegen het licht wil houden in het belang van de inwoners in de regio, zullen we onze taken aan kunnen. Dat vraagt meer dan een hakkende oppositie. Dat vraagt meer dan fracties die alleen collegevoorstellen volgen en goedkeuren. Dat vraagt een zelfbewuste raad. In die zin is een raadsprogramma een goed idee en zou de fractie van de Progressieve Partij die uitgestoken hand graag aannemen. Wie neemt het initiatief? Wij?
Reageren? joop.wikkerink@progressieve-partij.nl