Het COA (Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers) wil Groot Deunk weer heropenen als opvanglocatie voor asielzoekers. Het COA zoekt nog minstens 10.000 plaatsen in Nederland. Er komen veel mensen uit Syrië en Eritrea en de doorstroming van mensen die een vergunning tot verblijf hebben naar de gemeenten stokt. Men vroeg eerst 400 plaatsen, maar het College wil niet verder gaan dan 300 plaatsen. Dan moeten er weer nieuwe woonwagens bijgezet worden. Het verzoek van het COA werd maandag besproken. Tijdens het rondetafelgesprek kregen vijf buurtbewoners de gelegenheid hun grieven te uiten. Dat deden ze luid en duidelijk. Grootste grief is wel de behandeling van de buurt door COA en College. De buurt heeft steeds te horen gekregen dat Groot Deunk verkocht zou worden (het is eigendom van COA) of als dat niet lukte gesloopt. De buurt gaf aan 22 jaar ervaring te hebben met het asielzoekerscentrum en vindt het genoeg zo. Zeker de laatste jaren van het bestaan heeft de buurt overlast ervaren. Toen was het centrum een terugkeerlocatie voor uitgeprocedeerden. De heer Baars uit Dinxperlo die een tweetal verhalen voorlas van ex-asielzoekers die hun huidige leven te danken hebben aan Groot Deunk, liet dus een ander geluid horen. Peter Glasbergen van Vluchtelingenwerk Oost Nederland gaf wat cijfers en omstandigheden waaronder op dit moment in Nederland de asielzoekers leven en hoe de werkwijze is. Dat is anders dan 10 jaar geleden. Raadsleden stelden veel vragen aan de buurt, het college en de vertegenwoordigers van COA. Volgens de buurt klopte de conceptbestuursovereenkomst van geen kant. De meeste fracties wilden daar verder wel wat over weten, en werden voor een bezoek in Barlo uitgenodigd. Het College benadrukte dat de raad wensen en bedenkingen kan uitspreken, maar dat het College uiteindelijk het besluit kan nemen of Groot Deunk weer open gaat voor een maximum periode van vijf jaar en voor maximum 300 opvangplaatsen.
Hierbij passen een paar observaties over de algemene situatie, de rol van college en COA en opstelling van de buurtwoordvoerders.
Verantwoordelijkheid
Het is duidelijk dat Nederland en de gemeenten hun steentje zullen moeten bijdragen aan de huisvesting van de asielzoekers. Uitcijfers van de COA blijkt dat de meesten uit Syrië (40%) en Eritrea komen. Daarnaast nog steeds Iraq en Afghanistan. Allemaal zeer onveilige gebieden en oorlogshaarden. Volgens COA zijn er 10.000 plaatsen extra nodig. Ook al omdat de doorstroming stokt (o.a. omdat er te weinig huurwoningen zijn). Op Groot Deunk komt een opvanglocatie, geen terugkeerlocatie. Veel van de asielzoekers zullen een vergunning tot verblijf krijgen en weer doorstromen naar huizen. Opvang zoals in de IJsselhallen in Zwolle is niet humaan. De Progressieve Partij is altijd voorstander geweest van een goede opvang van asielzoekers en vluchtelingen . Ook in de gemeente Aalten zowel in het AZC als in de noodopvang en bij particulieren voor uitgeprocedeerden.
Rol COA en College niet fraai
Je kunt er niet omheen dat COA indertijd Groot Deunk gesloten heeft vanwege de terugloop in het aantal asielzoekers en het vertrek van uitgeprocedeerden. Je kunt er ook niet omheen dat uit de gespreksverslagen duidelijk blijkt dat de intentie was het complex te verkopen en als dat niet lukte eventueel te slopen. Het heeft geen zin te twisten over of dit nu wel of niet formeel “beloofd” is. COA en College moeten gewoon toegeven dat dit de opzet was, maar dat men daar nu op terugkomt. En dat had eerder moeten gebeuren in alle openheid. Het is opvallend dat de burgemeester voor de camera’s van Omroep Gelderland meldt dat “met de kennis van nu” de communicatie anders had gemoeten. Dat moet hij ook in het openbaar officieel doen. Wellicht kan dan het gesprek weer op gang komen. Want het is logisch dat het vertrouwen in bestuur en politiek weg is bij de buurt.
Randvoorwaarden
De directe buurt heeft zorgen en angsten, ook ingegeven door de ervaringen van de vooral de laatste jaren van het bestaan van het AZC. Die zorgen en angsten moeten serieus genomen worden. Zij geven aan dat de buurt hun maatschappelijke verantwoordelijkheid wel genomen heeft de laatste 22 jaar. Dat is waar en dat mag ook gewaardeerd worden. Dus het lijkt mij logisch dat er een gesprek komt over een pakket aan randvoorwaarden, gezamenlijk in te vullen door College, COA en buurt. Ik denk aan bewaking en beveiliging, beheer en onderhoud terrein, georganiseerde activiteiten op het centrum en voorbereiding op een toekomst in Nederland door scholing, educatie, stage en werk. Zodat de verveling niet toeslaat. Het belangrijkste is dat de bestuursovereenkomst goed in elkaar zit en tot de laatste letter nagekomen wordt. Het concept geeft wel een idee dat het er redelijk uitziet. Bovendien is nakoming in rechte afdwingbaar. Over de functie en gebruik van opstallen en terrein na afloop van de bestuursovereenkomst (exact vijf jaar) mogen wat mij betreft wel wat concretere handreikingen naar de buurt gedaan worden.
Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Het is waar en soms heel vervelend dat de gevolgen van “het nemen van verantwoordelijkheid door gemeente” wel erg letterlijk op het erf van de directe buurt valt. Vandaar dat ik ook een rol zie voor de overige bewoners van Barlo en de gemeente. Barlo’s Belang en andere verenigingen zijn opvallend stil. Ook horen we (nog) niks van kerken, maatschappelijke organisaties. Ze zouden mee moeten helpen de als negatief ervaren gevolgen van de vestiging van een opvanglocatie helpen te dragen. Ook de gemeenteraad heeft daar een taak in door nadere randvoorwaarden als boven voor te dragen bij het College. Dan helpt het niet dat de directe buren alleen maar willen gaan voor de 0-optie.
Reageren? joop.wikkerink@progressieve-partij.nl