“Kleine kernen verenigt u voor basismobiliteit!”
De Achterhoek is de komende maanden “in de ban van” de basismobiliteit. Dat raakt vooral de kleine kernen en de mensen die niet of onvoldoende beschikken over eigen vervoer. De directe aanleiding is dat de provincies in Nederland per 1-1-2017 stoppen met het organiseren en betalen van de regiotaxi. Die taak (zgn. doelgroepenvervoer) gaat over naar de gemeenten. Omdat niet elke gemeente zijn eigen regiotaxi kan organiseren, werken in de Achterhoek 7 gemeenten samen op het gebied van basismobiliteit. In de komende maanden moeten de gemeenteraden zich uitspreken over een “kadernota”.
Wat wil de Provincie?
Als je nog wat verder in de toekomst kijkt lijkt het er op (beleid provincie) dat over 20 jaar het openbaar vervoer met bussen en treinen en een vaste dienstregeling beperkt zal worden tot de grote steden en tussen knooppunten en steden (vastnet). De rest moet met een zgn. flexnet bediend worden. “Flexnet is er voor iedereen die vooral efficiënt wil reizen. Met flexnet stelt de reiziger zelf zijn reis samen in een slimme mix van al het beschikbare vervoer. Fiets of E-bike, gewone of autonome auto, gedeelde of individuele taxi, grote of kleine bus, snelle of extra-snelle trein. Via een handige app waarmee je kunt reserveren, bestellen en afrekenen”. Ruiken we in deze beleidstaal de bezuinigingen al?
Taken van gemeenten
Wat helder is dat op basis van dit soort beleid de kernen zonder openbaar vervoer in de toekomst zullen toenemen. Het is zaak tijdig na te te denken over de basismobiliteit. Dus de mobiliteit op het laagste (lokaal) niveau. Op dit moment zijn daar verschillende vormen: het doelgroepvervoer ( bijv. wmo-vervoer met regiotaxi, het zittend ziekenvervoer (taxi), het leerlingenvervoer (naar speciale scholen) en bijv. het vervoer naar dagbesteding en Wsw (ernstig afgebouwd de laatste jaren). De gemeenten worden vanaf 2017 (ook financieel) verantwoordelijk voor dit soort vervoersstromen. De eerste vraag is dan: kan dit niet efficiënter en kunnen de vervoersstromen niet meer gecombineerd worden. Iedereen ziet de stilstaande, wachtende regiotaxibusjes of -erger- soms een stoet van 4 lege busjes achter elkaar door Bredevoort rijden. Met een callcenter ergens in Tilburg en nog steeds aparte financieringsstromen kan dat ook bijna niet anders. Dus dat moet beter. Een tweede vraag is of er aan “de onderkant” van het lokaal vervoer nieuwe initiatieven te bedenken zijn die wel duurzaam zijn. Een voorbeeld is het golfkarretje van Marga Klompé. Deze heeft een beperkte actieradius en wordt dus alleen ingezet bij relatief kleine afstanden. In deze categorie vallen ook de OV-fietsen, de deel-auto’s, allerlei mee-rijdsystemen enz. Daar is nog een wereld te winnen. Wellicht dat hier ook taken liggen voor de ruilkring “Veur mekare” of Bredevoorts Belang.
De Buurtbus
Een derde vraagstuk is die van de buurtbus. Deze wordt bestuurd door vrijwilligers. Op dit moment nog geen probleem. Kenmerk van de buurtbus is een zeer strak tijdschema als “aanvoerroute” naar de stations in bijv. Aalten en Lievelde. Daar liggen, als je deze voorziening wil behouden als aanvoerroute naar de treinen naar Arnhem en Zutphen en de (snel) bus naar Enschede, weinig combinatiemogelijkheden met ander vervoer. Vervolgens moet bij allerlei nieuwe initiatieven opgepast worden dat je de buurtbus niet “kannibaliseert”, d.w.z. dat door nieuwe initiatieven als bijv. deel-auto, regionale ueber-pop of wat dan ook, het aantal reizigers met de buurtbus nog minder wordt waardoor de lijn niet meer “rendabel” is.
Informatie voor de gemeenteraad.
Afgelopen woensdag was er in de DRU-fabriek een regionale raadsleden bijeenkomst die over deze ontwikkelingen die aanstaande zijn, ging. Tijdens die bijeenkomst kwamen eigenlijk maar twee onderwerpen aan de orde: hoe moet dat nieuwe “callcenter”die de vervoersstromen straks gaat beheren en combineren vormgegeven worden (uitbesteden aan de markt of in gemeentelijke handen houden). Een tweede onderwerp: hoe houden we de kosten in de hand. Als er niks gebeurt, stevenen de gezamenlijke gemeenten af op een tekort van 3,4 miljoen op dit onderwerp. Door samen te werken en “slimme oplossingen”aan de onderkant te verzinnen kan dit beperkt worden. Jammer genoeg ging het niet over de vraag: welke soorten vervoer hebben de mensen in de kleine kernen nu en in de toekomst nodigs, hoe kunnen we dat organiseren en betalen?
Bredevoort let op.
Persoonlijk denk ik dat Bredevoort deze ontwikkelingen moet volgen, erbij moet zitten en ook zelf daar waar mogelijk het openbaar vervoer in stand moet helpen houden en met initiatieven komen . (Pak eens de buurtbus en trein naar het Westen of het Noorden, als je toch tijd hebt). Maar dat er veranderingen (soms verbeteringen, soms verschralingen) aan staan te komen, zoveel is wel duidelijk.
Reageren? joop.wikkerink@progressieve-partij.nl. (Verscheen ook in Bredevoorts Nieuws)