Naar een nieuwe vormvan besturen (3)Loskoppelen wethouderskeuze van verkiezingsuitslag.
Een van de andere elementen van het nieuwe model is dat op basis van het raadsakkoord profielen worden gemaakt van mensen die het best de gedefinieerde problemen kunnen aanpakken. Die profielen zijn de basis voor een openbare werving van wethouders. Dit kunnen natuurlijk lijsttrekkers zijn maar als externe, niet politiek gebonden mensen willen solliciteren, moet dat ook kunnen. In een selectiecommissie (de samenstelling daarvan kan van gemeente tot gemeente verschillen, maar in ieder geval zou de burgemeester, secretaris en griffier daar deel van uit moeten maken en wellicht alle fractievoorzitters) worden vervolgens de kandidaat wethouders gekozen. Indien nodig kun je nog een assessment o.i.d. toepassen voor meer kwaliteitszekerheid. De uiteindelijk gekozen kandidaten worden vervolgens, net als nu, door de raad benoemd.
Deze handelwijze doet ook veel meer recht aan het duale principe. De wethouder komt los (of in ieder geval losser) te staan van de politiek en wordt “de uitvoerder bij uitmuntendheid”. Een ander groot voordeel is dat een wethouder zich niet meer beschadigd hoeft te voelen als deze of
gene partij tegen een voorstel stemt. “Ongelukken” zullen dus minder voorkomen. Verder speelt kwaliteit een veel grotere rol in het keuzeproces dan partij anciënniteit. Een goed partijleider hoeft nog lang niet altijd een goed wethouder te zijn. Een vierde voordeel kunnen de kosten zijn.
Iedereen is er wel zo’n beetje van overtuigd dat een gemeente als Aalten prima bestuurd kan worden met een college van B. en W. met drie wethouders. Maar als het landschap steeds meer vernippert (bijvoorbeeld door deelname van D66) en er een college gevormd zou moeten worden (voor de ouderwetse meerderheid) van 4 partijen, dan is er een probleem. Als de grootste partij zeg 6 zetels heeft en de kleinste 1, dan zal die grootste fractie dat ook “vertaald” willen zien in twee wethouders. En daar gaan we dan al: om iedereen tevreden te stellen heb je dan 5 wethouders nodig, een paar misschien nog part-time. En dat is niet efficient, is duur en politiek niet verstandig.
(dit is het derde artikel in de serie “naar een nieuwe vorm van besturen”, mede gebaseerd op de ideeen van de werkgroep G1000. Over de G1000 zie : http://g1000.nu/)
Reageren? joop.wikkerink@progressieve-partij.nl