Het was goed te merken dat het voorjaarsvakantie was deze week.
Collegeleden in Oostenrijk, Köln en bij het carnaval. Weinig bijeenkomsten en afspraken. Tijd om na te denken, te lezen en plannen te bedenken. Vooral ook in relatie tot de noodzakelijke transformatie in het sociaal domein. Ook in zo’n rustige week kunnen vreugde en verdriet dicht bij elkaar liggen. Persoonlijk en professioneel.
Weekend 22-23 februari “Blue lake proms”
Zaterdag om 16.00 uur barstte het spektakel in zaal “Het Blauwe Meer” in Dinxperlo los. Fanfare-orkest Psalm 150 had alles uit de kast getrokken voor het thema “75 jaar vrijheid”. Die middag met het B- en C-orkest en met hulp van schoolkinderen, danseresjes en een heus toneelgezelschap om het onderduikverhaal van Joop Levy te vertellen, in de jaren 1943-1945.
Joop was er zelf bij (nu ver in de 80). Hij verzorgde de voice-over in het verhaal. Zijn beroemde speelgoedvliegtuigje (inmiddels tentoongesteld in Madrid en New York) speelde ook een hoofdrol. Wat bleef hangen is dat het voor kinderen een onbegrijpelijke tijd is, die rot-oorlog: ze mogen niet eens met hun vriendjes buiten spelen. De muziekstukken waren leuk om het verhaal heen uitgekozen tot en met Sinterklaasliedjes toe.
Die avond bracht het A-orkest het hoofdprogramma. Herhaald op zondagmiddag. Samen met de burgemeester en zijn vrouw was ik die zondagmiddag bij de uitvoering van de Blue Lake Proms “Sound of Freedom”. Het 3,5 uur durende programma zat knap in elkaar. Met voor de pauze de complete geschiedenis van “D’r hönk wat in de lucht” (de inval in mei 1940) tot aan de bevrijding op 30 maart 1945. En de verhalen over burgemeester Verbeek die ondanks het verbod al Joden ophaalde uit Duitsland vanaf de jaren ’30. Maar ook de flinterdunne grens tussen “goed” en “fout”, waar kinderen de dupe van worden. Prachtig en indringend verwoord door Rocco Ostermann:
Mien ander’n opa, den vroor zich blauw
In völs te dunnen kleere op weg noar Moskou.
Toen e tuus kwam was zien hof een zwartgeblakerd geraamte,
En in zien kop gin heroïek, moar wél een hart vol schaamte.
De teksten van Rocco Ostermann zijn trouwens bijzonder fraai en stemmen tot nadenken. Zeker moet ook genoemd worden dirigent Tijmen Botma die zijn orkest die teksten soms ingetogen, soms luid liet ondersteunen.
En dan Gerben Kruisselbrink die mooie arrangementen voor Rocco, Laura van Kaam en Niels Gooijer maakte. Want dat is toch steeds het belangrijkste van al die festiviteiten rond 75 jaar vrijheid: Hoe kon dit gebeuren, hoe kunnen we dit voorkomen en hoe kunnen we de vrede bewaren. Hoe kunnen we weg blijven van de heroïek en terug naar de bescheidenheid. Hoe kunnen we zorgen dat nieuwe tegenstellingen niet opgeklopt worden en bevolkingsgroepen niet weer tegen elkaar opgezet worden. Wat kunnen wij daaraan doen? Daarvoor is wel een actieve houding nodig. Mooi verwoord in het slotlied door Laura en Niels uit de musical Soldaat van Oranje: “Als wij niets doen. Wie dan?”
Maandag
Soms worden werkdagen helemaal ingenomen en bepaald door verdriet en verslagenheid. Maandag was er de uitvaart van onze goede vriendin uit Bredevoort Lidy Gijsbers. Geveld door de verschrikkelijke kanker. Ze laat een onuitwisbare indruk achter: zelden was er zo iemand die geen greintje kwaad in zich had; altijd op zoek naar het goede voor een ander. Iedereen in Bredevoort kende haar bovendien als Hendrickje Stoffels en postbode.
De plechtigheid was mooi: een prachtig gedeelte van het verhaal “Vrees en Treur niet” (toevallig de namen van twee bastions in Bredevoort). Geschreven voor de tuin van St. Bernardus (het is daar nog te lezen en te zien) door zoon Gerjon. Mooi voorgelezen door Marian van der Drift. Veel rituelen en formules. Ze stoorden niet. Een tegelijkertijd opgedragen mis in Tirana (Albanië) door haar broer. Veel mensen op de been. Ze bleven bijna allemaal, 4 uur lang. Sterke gemeenschap Bredevoort. R.I.P.
Toch nog maar even naar het gemeentehuis die middag voor wekelijks overleg en een voorbereiding op voorlichting die we graag willen geven aan de ouderenbonden.
Dinsdag
Verdriet en vreugde liggen dus dicht bij elkaar. Dinsdag al vroeg op de post om de versierde kamer van Marcel Fiering, de griffier te “bewaken”. Marcel was die dag nl. 40 jaar in overheidsdienst. 9 jaar bij de gemeente Lichtenvoorde en 31 jaar bij Aalten. De laatste jaren als griffier, daarvoor op bijna alle afdelingen. Marcel is een ontzettende werkezel. Staat altijd klaar voor de raad (maar “stiekem” ook voor de wethouders als wandelend archief). “Marcel: wet i’j nog wanneer de raod iets e-zegd hef ovver het rekenkameronderzoek?” “Jazeker: februari 2014” en dan heb je het betreffende raadsverslag al in je mailbox. En natuurlijk de sappige verhalen uit het verre verleden: “Wi’j hèpt hier al wat met e-maakt”.
Toch is dat wel eens iets om stil bij te staan. Waar zit precies de historische kennis van de raad? Worden besluiten en kwesties ook wel vanuit een “bestendige historische lijn” benaderd of heerst de waan van de dag. Mag je van een gemeentelijke organisatie continuïteit in beleid verwachten? Natuurlijk veranderen inzichten, wisselen nieuwe en oude raadsleden elkaar af, zijn er maatschappelijke ontwikkelingen waarop gereageerd moet worden. Kennis van de historie is voor mij toch altijd van groot belang. Waarom zijn dingen zo gegaan als ze gegaan zijn. Welke besluiten lagen daaraan ten grondslag. En als die opvattingen niet meer gelden kun je die oude besluiten dan gemotiveerd veranderen? Of blijven ze voor de eeuwigheid staan?
Dinsdagavond was er de raadvergadering. Vanuit mijn portefeuille waren er geen onderwerpen. Of je moet de nieuwbouw van AH en de daarmee samenhangende verhuizing van de Bibliotheek hieronder scharen. Die verhuizing heeft brede instemming in de raad. De fractie van de Progressieve Partij deed pogingen om op het overblijvende terrein bij AH meer bomen en meer fietsplekken te krijgen. Natuurlijk kun je dat verwachten van mijn fractie die zich altijd inzet voor groen en duurzaamheid. Ze kregen onvoldoende steun voor hun groene en fiets-ideeën. Als je vanaf een afstandje daarnaar kijkt dan komt het toch wel goed: als de AH werkelijk een groen en duurzaam imago wil nastreven dan zal het bedrijf vanzelf meer fietsplekken gaan creëren of meer duurzaamheidsmaatregelen nemen. Scheelt hen immers klanten.
Ook weer vanuit dat afstandje bezien: er wordt tussen raadsfracties echt een poging gedaan om te discussiëren. Maar nog iets te veel vanuit de eigen (vooringenomen) standpunten die dan gewisseld en vooral niet aangepast worden. Het zou mooi zijn als in de discussie ook eens een standpunt zou kunnen veranderen. Dat raadsleden – ook los van hun fractie – zich laten overtuigen van de redelijkheid van andermans standpunten, ook al zit die ander bij een andere partij.
Dat laatste gebeurde bijna in een wat vreemde discussie over de motie die ingebracht werd door CDA, HMV en GB over de rotonde Dijkstraat. Dat wat de hele raad wil: rekening houden met de verkeersveiligheid op de rotonde Dijkstraat/Stationsstraat staat nu uitgerekend in de “aanbestedingsopdracht” aan de vijf geselecteerde en uitgenodigde aannemers. Toch wilden de indieners een verkeerskundig onderzoek. De aanbesteding moet daarvoor worden stilgelegd. Misschien juridische en financiële claims. In elk geval maanden vertraging. Dan wreekt zich toch het gebrek aan informatie bij de raad. Er werd ook uitgelegd dat in de aanbestedingsopdracht deze vragen al zijn meegenomen, dat er gewerkt wordt in een bouwteam, dat de voorstellen al binnenkort binnen moeten zijn. Dus niks geen onderzoek dat de aanbesteding en tijdschema in de war schopt. Het college is er ook niet helemaal in geslaagd om de raad goed te informeren over de werkelijke stand van zaken en proces. Dat brengt de discussie weer op de rollen. De rol van de raad, die van het college en die van een bouwteam. De deskundigheid ligt bij zo’n bouwteam, het overzicht bij het college en de raad moet de kaders aangeven: veiligheid voor fietsers, rolstoelers en logische doorstroming van verkeer. En hoe dat dan uitgewerkt wordt is aan de deskundigen. Die moeten natuurlijk wel vertrouwd worden. Dat vertrouwen moeten ze ook verdienen. Wat een raad niet moet doen is op de stoel van het college en het bouwteam gaan zitten en aanwijzingen voor de uitvoering geven. Dit werd allemaal aangevoerd. Toch zetten CDA, GB en HMV hun plan om de motie voor inschakeling van een extern bureau in te dienen door. Daarmee sturen zij het college wel met een bijna onmogelijke opdracht het bos in. Opvallend is ook dat juist de fracties van de VVD en van de Progressieve Partij deze motie afraadden, gesteund door D66 en ChristenUnie omdat zij wel vertrouwen zeiden te hebben in de deskundigheid van de geselecteerde aannemers en de interne deskundigen.
Gelukkig werd de avond weer in pais en vree besloten door nog weer even aandacht te schenken aan het 40-jartig dienstjubileum van de griffier. Toespraakje van de plv. voorzitter van de raad, de burgemeester: bloemen, cadeautjes en een trotse familie.
Woensdag
Als je voorzitter bent van de regionale club van wethouders in het sociaal domein kost dat tijd. In elk geval moet je samen met ambtelijke medewerkers uit andere gemeenten de agenda van de portefeuillehoudersvergaderingen voorbereiden. Dat gebeurde woensdag. Een belangrijk punt waar we het over eens moeten worden is de nieuwe aanbesteding van WMO en Jeugdwet als het gaat om de grotere aanbieders. Er is overeenstemming in de regio over welke inkoopstrategie we willen volgen. Dat kan per opdracht verschil maken. Natuurlijk willen we dat er aandacht komt voor innovatie, vernieuwing, transformatie. Maar ook voor kwaliteit. En is het dan niet logischer dat je met enkele grotere aanbieders goede betrouwbare langjarige afspraken maakt waarin de ruimte is ingebakken voor die innovatie en transformatie. Of moet je met talloze aanbieders (op dit moment plm. 300) “open house” afspraken maken. “Als je als aanbieder voldoet aan de criteria en je hebt cliënten dan mag je meedoen”. Dat kost heel erg veel overleg en afwegingen. Vandaar dat we in de regio nog moeten spreken over het tempo waarin dit allemaal zich moet voltrekken. Het van belang om als regio hierin gezamenlijk op te blijven trekken. Elke gemeente voor zich gesprekken met grote instellingen als GGnet gaat gewoon niet lukken.
Donderdag
Hadden we een klein uitgedund kort college. We praatten nog even na over de raadvergadering van dinsdag en hoe verder met de opdracht om een extern bureau in te schakelen. Verder ging de dag op met mailen, bellen, afspraken maken.