29 mei – Alweer neemt een journalist uit de regio afscheid van een krant. Lydia ter Welle was 30 jaar werkzaam voor Achterhoek Nieuws, vele jaren “gespecialiseerd” In Aalten en Dinxperlo voor Aalten Vooruit en de Band. In een paginagroot artikel “Boeren Burgers en Buitenlui” in alle uitgaven van Achterhoek Nieuws geeft Lydia een kijkje in haar drijfveren, achtergronden en opvattingen. Daaruit komt een enorme liefde voor de Achterhoekse taal, natuur en mensen. “Taal is toch helemaal haar ding”, om Paulien Cornelisse te parafraseren. Reden voor mij om Lydia te mailen met de vraag of ze een soort van afscheidsinterview wil geven. Want we gaan haar missen. Niet alleen om haar verslagen, maar ook om haar altijd weer meewerkende houding om van deadlines af te wijken, teksten te redigeren en vooral te plaatsen. En omdat wij van de politiek zijn en Lydia van de media, kunnen we er niet omheen: Politiek en media in de Achterhoek.
Je hebt 30 jaar rondgelopen in de Achterhoekse gemeenten, media en kent de mentaliteit. Wat denk je: komt het ooit tot één gemeente Achterhoek en waarom (niet)
Naar mijn idee is dat een utopie, omdat er veel verschillen zijn tussen de delen van de Achterhoek. Het is ook maar de vraag of nog meer schaalvergroting in ‘gemeenteland’ daadwerkelijk bezuinigingen zou opleveren. Inzetten op ‘samendoen wat samen kan’ door individuele gemeenten is een betere optie, waarvan nu al met succes gebruik wordt gemaakt.
Je zegt de gemeente Aalten is de woongemeente van mensen uit Bredevoort en Dinxperlo. Maar een Dinxperloër zal zich nooit Aaltenaar voelen of noemen. Wat voel jij je het meest: Winterswijker of Achterhoeker?
Ik voel me een Winterswijker. Natuurlijk ligt Winterswijk in de Achterhoek, dus daarmee ben ik ook Achterhoeker. Maar Winterswijker in de eerste plaats, met de toevoeging: ‘dat ligt in de Achterhoek, aan drie zijden omgeven door de Duitse grens. En: NEE, de Achterhoek is niet hetzelfde als Twente …’
Veelal wordt met de mond beleden dat we één Achterhoek zijn. Maar zie jij ook concurrentie en verschillen tussen de gemeenten? De één wil meer woningen dan de ander, de ander wil weer minder windmolens dan de één. Hoe kijk jij tegen het cement van de samenwerking in de Achterhoek?
Niets menselijks is ook de bestuurders van de gemeenten in de Achterhoek vreemd, dus: ja, ze gaan altijd in eerste instantie voor het beste voor hun eigen gemeente. Maar is dat eigenlijk ook niet waar we onze volksvertegenwoordigers voor kiezen/aanstellen: om het beste te doen voor de gemeente waar we thuis zijn? Tegelijk denk ik dat dat ook betekent, dat die bestuurders weten dat ze daarbij niet alles naar hun eigen gemeente toe kunnen harken. Want met eerlijk delen, van lusten én lasten, met de meeste lasten op de sterkste schouders, komen we volgens mij het verst.
Klinkt volgens jou de Achterhoekse mentaliteit ook door in de manier waarop de gemeenten bestuurd worden?
Als je de Achterhoeker ‘nuchterheid’ toedicht, en een zeker dosis ‘boerenslimheid’, dan zul je daar zeker wel signalen van kunnen vinden. En we worden ook steeds beter in onszelf profileren als een slimme regio.
Je hebt veel nieuws geschreven, geredigeerd, opgehaald over zaken die vanuit een gemeente komen. Hoe waren de reacties? Zijn de mensen wel geïnteresseerd wat er in het openbaar bestuur gebeurt, of komen ze pas in actie als er de straat bij hun voordeur of op het land in hun achtertuin iets verandert?
Er zijn zeker wel mensen die geïnteresseerd zijn in wat er gebeurt, maar de eerlijkheid gebiedt me om te zeggen dat het maar een beperkte groep is. Daarom ook vind ik dat lokale media een taak hebben om het openbaar bestuur kritisch te volgen, en om dat wat daar gebeurt zo goed mogelijk te duiden, uit te leggen. En daarbij kan de gemeente (raad, college) helpen, zoals ik in Aalten nadrukkelijk merk.
Ik constateer wel dat het volgen van politiek in deze tijden wel heel lastig is. Je mist doordat heel veel – zo niet alles – digitaal gebeurt, ‘de wandelgangen’ waar je nog wel eens iets oppikt.
En verder: het NIMBY-effect: Not In My BackYard – Niet in mijn achtertuin – dat is van alle tijden. Er zijn zoveel mensen die roepen dat zon en wind moeten worden ingezet als energiebron, maar die metéén protesteren als er bij hen in de buurt zonnepanelen of windmolens komen. Ik wil graag iedereen oproepen om eens in de spiegel te kijken, en te bepalen wat je zelf kunt doen: zuinig zijn met energie, de fiets pakken – ook als het regent, zonnepanelen op je dak leggen. En begrip tonen als bestuurders soms in het algemeen belang een stukje van je achtertuin moeten gebruiken.
Je bent een liefhebber van de Achterhoekse cultuur en natuur. Veel bestuurders willen “mensen uit het westen” hierheen lokken. Wat vind je daarvan en wat is volgens jou de invloed daarvan op de natuur en cultuur.
Ik houd van de taal, de cultuur van mijn geboortegrond. Ik hoop dat we dat in ere kunnen houden, en ons in elk geval altijd blijven herinneren hoeveel mooie facetten dat heeft. Maar tegelijk is het zo dat cultuur en taal ook iets is dat leeft, en dat daarmee verandert.
Leven en werken in deze mooie regio is geweldig, maar we moeten ons ook realiseren wat er nodig is om dat te kunnen blijven doen. Dat is enerzijds met respect omgaan met de natuur en met Moeder Aarde in het algemeen, en ook zorgen dat er voldoende werk en woningen zijn, zodat de samenstelling van de bevolking in deze regio een gezonde mix van jong, wat ouder en oud kan zijn. Ik zeg dit nu in een paar zinnen, maar het is best een uitdaging om dat te realiseren.
Wat moeten we volgens jou als gemeenten en als bestuurders doen om de goede dingen in de Achterhoekse streekcultuur en natuur te behouden en te versterken
Respect betonen voor wat door de jaren heen is neergezet, en met respect daarvoor besluiten nemen die nodig zijn. En ja, dat kan betekenen dat er soms iets moet gebeuren dat voor (een deel van de) mensen niet gewaardeerd wordt.
Ik wil graag afsluiten met een bedankje: ik heb met heel veel plezier de kranten in de gemeente Aalten gemaakt. Vooral in de laatste jaren was het fijn werken in Aalten. Dat is in mijn ogen te danken aan de bestuurders van nu, maar ook aan het uitstekende team van medewerkers dat zij om zich heen hebben verzameld. Dankjewel daarvoor!
Foto overgenomen uit Aalten Vooruit: Lydia ter Welle in speeltuin De Vrees in Winterswijk. Een plek waar haar carrière bij de krant begon en die haar nu nog steeds erg lief is. Foto: Anouk Kots