Joop Wikkerink, 10 december 2022
Het was een koude dinsdagmorgen. Er streken twee mannen met een Roma-uiterlijk neer op een bankje aan de Landstraat. Om 13.00 uur stonden ze er nog. Vanuit gemeentehuis werd koffie gebracht. Onduidelijk wat er en wie het zijn. Om 18.00 uur nogmaals koffie. Volgens hen waren ze Bulgaars. Zouden die morgen om 10.00 uur voor werk in Apeldoorn opgehaald worden. De auto was doorgereden en nu zouden ze om 20.00 uur ’s avonds opgehaald worden. Dat gebeurde. De hele dag in de kou. Wat is hier aan de hand, wie is verantwoordelijk?
Arbeidsmigranten een ingewikkeld vraagstuk.
Veel wethouders in de Achterhoek zoeken elkaar ook op langs de politieke voorkeuren. Zo hebben bijna alle partijen wel wethouderkringen of –bijeenkomsten. Ik heb me aangesloten bij het PvdA-wethouderoverleg in de Achterhoek. Vrijdag troffen we elkaar in het gemeentehuis van Montferland in Didam.
Er waren twee mensen vanuit de uitzendbranche uitgenodigd om iets te vertellen over het fenomeen arbeidsmigranten. Vooral in de gemeente Montferland zijn veel arbeidsmigranten. Dat werd een niet zo vrolijk verhaal. De twee vertegenwoordigers waren van een goed uitzendbureau. In de 22 jaar van hun bestaan waren ze slechts één keer betrokken geweest bij een huisvestingsprobleem. Verder voldoet hun huisvesting aan 3plus sterren (in hoteltermen). Zij bemiddelen ook veel mensen met een soort van (vak)opleiding uit bijv. Portugal en Polen. Zij bemiddelen ook niet in de vleesindustrie. Daarbij hebben we meteen al twee problemen te pakken: de verschillende landen, culturen, mensen, niveaus en levenswijzen. En de verschillende branches waarin veel arbeidsmigranten werkzaam zijn.
Blijven of niet?
Vervolgens is de vraag wat bedrijven en gemeenten willen: short-, mid- of longstay: daar horen voorzieningen en beleid bij. Moeten mensen meedoen in onze samenleving of zijn ze kortstondig te gast. Een principieel discussie punt is natuurlijk de bedrijfsvestiging. Als voorbeeld werd Almelo genoemd. Daar worden veel “warehouses” ontwikkeld met bijna 100% arbeidsmigranten. Waarom wil je die warehouses dan in je gemeente hebben? Weegt de verkoop van grond op tegen de overige investeringen die je als gemeente (eigenlijk voor die bedrijven) moet doen om sommige negatieve ontwikkelingen (opkopen van hele straten door uitzendbureaus) te keren?
Krapte op de woningmarkt
En dan natuurlijk de krapte op de woningmarkt. Daarvoor moeten wel (korte-termijn) oplossingen komen: kamersgewijze verhuur, pensionvergunningen, bouwen van tijdelijke huisvesting op bedrijven terrein. Zoals de vertegenwoordigers van deze uitzendbureau’s aangaven: je kunt hier wel een week over praten, maar dan heb je het nog niet opgelost: zoveel kanten en uitdagingen zitten aan dit probleem. We spraken af dit onderwerp sterker op de politieke agenda proberen te krijgen.