Die voorzichtige conclusie mag getrokken worden na de boeiende meet- up “Weerbare democratie” vrijdag in de Koppelkerk in Bredevoort.
In een drukbezet boekencafé begon één van de twee gasten met een zeer persoonlijk verhaal. Martin Pragt (ervaringsdeskundige, “hoopverlener”) vertelde hoe hij als jonge jongen in blinde woede een man die aan hem zat het ziekenhuis insloeg. Dat was ongehoord gedrag, over het waarom van zijn actie werden geen vragen gesteld. Nu zeggen we soms tegen mensen die zich niet gehoord voelen en daardoor ongehoord gedrag vertonen: “we praten niet meer met je”. Terwijl “gehoord worden” begint met de vraag: “hoe gaat het met je”. Martin noemde tal van situaties waarin mensen buitengesloten worden. Door mensen, systemen, organisaties. Het zou goed zijn dat mensen, hulpverleners, politici zich trainen in het “niet veroordelen”. “Alles wat je doet voor mij, zonder mij, doe je tegen mij” zei Ghandi al. Kortom als we het over betrokkenheid, democratie hebben moeten we iedereen insluiten en niet uitsluiten.
Hieraan voorafgaande had het publiek op de vraag: “Ben je tevreden met de huidige uitvoering van de democratie? in een krappe meerderheid “nee” gezegd. Maar er waren veel aanwezigen met een dubbele kaart: groen én rood, dus ja én nee.
Robin Koster, oprichter en directeur van Moventem, een onderzoeksbureau heeft zich verdiept en bekwaamd in het opzetten van burgerberaden. Hij hield een inspirerend verhaal met tal van voorbeelden hoe je burgerberaden kunt opzetten, gebruiken en tot resultaten brengen en ook kunt verknallen. Het fenomeen burgerberaad heeft aan belang gewonnen toen in 2016 in Ierland de volledig vastgelopen kwestie rond abortus via een burgertop en een referendum tot een gedragen oplossing kwam. Robin kwam met tip voor een succesvol burgerberaad, vanuit de praktijk. Moventem werkt doorgaans met 50 – 150 deelnemers, ad random geloot uit de bevolking. Er zijn methoden om ook de “ongehoorden” te bereiken: straatacties, peergroepen. In kleine groepjes wordt kennisgemaakt, spelregels afgesproken en deze worden ook zichtbaar gemaakt op alle bijeenkomsten. (handtekeningen op de Gelderse vlag bijvoorbeeld). Vervolgens komen de mensen die ingeloot zijn zo’n 5 dagen bij elkaar om over het onderwerp te praten. Ze mogen hun eigen deskundigen aanbrengen, inhuren. Ze krijgen ook betaald voor hun aanwezigheid. Er is een onafhankelijke gespreksleider. Ze proberen in die vijf dagen een gedragen oplossing te vinden voor een probleem dat afgebakend, overzichtelijk en duidelijk is. De opdrachtgever (kan bijv. een gemeente of provincie zijn) moet wel van te voren aangeven wat er met de uitkomsten gebeurt. Èn erover gaan.
Veel vragen en standpunten natuurlijk vanuit het publiek. Met de belangrijkste: is een burgerberaad een systeem om “ongehoorden” weer te horen. Martin Pragt had de neiging die vraag met een voorzichtig ja te beantwoorden.
Aan het eind deed moderator Paul Puntman de oproep aan mensen die willen doordenken of een burgerberaad op Achterhoekse schaal mogelijk te maken is zich op te geven via het email adres van de Koppelkerk te Bredevoort Info@koppelkerk.nl