Gemeente Aalten moet in het kader van de omgevingswet een omgevingsvisie opstellen. Een logische en belangrijke stap, immers je moet eerst nadenken over wát je wilt, voor je kunt bepalen hoe je dat gaat doen. Er is gekozen om Aalten op te delen in 12 deelgebieden waardoor per gebied kan worden gekeken wat er belangrijk wordt gevonden, welke zaken er spelen, wat de mensen er vinden en wat dat deelgebied anders maakt dan andere deelgebieden: de identiteit van zo’n deelgebied. Voor de nieuw op te stellen omgevingsvisie van de gemeente Aalten is meedenken door inwoners, bedrijven en verenigingen in de gemeente (de participatie) vereist in de wet, maar ook gewenst door de gemeenteraad en ambtenaren.
Hoe participatie
De gemeente Aalten betrekt inwoners onder andere via de omgevingsgesprekken. Avonden waarin de burgers worden opgeroepen om mee te denken en mee te sturen. Dat gebeurt in 3 stappen:
• Een avond voor uitleg en om de eerste ideeën op te halen over die identiteit van het gebied en over de wenselijke toekomst van de leefomgeving in het gebied
• In de tweede avond wordt de uitkomst van de eerste sessie verder besproken en uitgewerkt.
Het mooie van die tweede avond is dat alle deelgebieden al een keer aan bod zijn geweest en dat er van elk overleg een verslag is gemaakt. Iedereen kan dus even bij de buurgebieden kijken of die nog goede ideeën hadden die misschien de eerste avond zijn vergeten.
• In de derde en laatste gespreksronde koppelt de gemeente terug wat op basis van de overleggen als visie is ontstaan en worden eventuele laatste nog te maken keuzes voorgelegd en knopen doorgehakt.
Dat klinkt heel goed, maar er zijn natuurlijk beperkingen in wat mogelijk is. Een visie van zo’n deelgebied kan niet de regels vanuit het rijk en de provincie naast zich neerleggen en het moet wel reëel zijn. De gemeente gaat niet overal over. Ook moet zo’n visie concreet zijn en niet alleen algemene kreten bevatten. Er moeten dus keuzes worden gemaakt.
De praktijk
Op 16 september had Barlo de primeur met het eerste omgevingsgesprek en aangezien de PP altijd voor participatie is vonden ik het belangrijk om ook aan te schuiven om te zien hoe die participatie in de praktijk vorm krijgt. Hulde aan Barlo want de deelname was groot, wat toch wijst op een grote betrokkenheid en bereidheid om mee te doen. Vanuit de gemeente werd door een ambtenaar uitgelegd wat de bedoeling is van de omgevingsvisie, hoe de avond zou verlopen en ook wat de beperkingen zijn (een soort winstwaarschuwing, niet alles kan). Vervolgens werd de groep in drieën gesplitst om per tafel samen aan de slag te gaan met bepalen wat belangrijk is. Dat gebeurde heel interactief.
Er was een lijst met onderwerpen waarop per onderdeel met stickers kon worden aangegeven wat als heel belangrijk werd ervaren. Op basis van die onderwerpen konden op memo-blaadjes worden opgeschreven waar zorg om was en wat de knelpunten waren en deze konden op een kaart geplakt worden. Vervolgens konden op een derde vel met kaart memo’s worden geplaatst met een toekomstbeeld en visie.
Door de begeleidende ambtenaren werd gestuurd op het verloop, maar niet op de inhoud. Het belangrijkste was dat er steeds duidelijk werd gemaakt dat het niet alleen gaat om opschrijven wat je wilt, maar dat ook concreet maakt en ook over de bijbehorende keuzes nadenkt. Dus niet alleen opschrijven ik wil meer natuur, landbouw of huizen. Juist duidelijk maken, wat vind je dan natuur, wat moet er dan gebeuren voor de landbouw en hoe moeten die huizen er dan uitzien. Minstens zo belangrijk als het wat is de vraag waar. Dus waar moeten die huizen dan komen. Dat was mooi te verduidelijken door de memo’s op een plaats op de kaart te plakken.
Conclusie
Ik vond met mooi te zien hoe die participatie in de praktijk in zijn werk ging. De mensen in Barlo deden actief mee en het was de hele avond een geroezemoes van jewelste. Goed om te zien dat er ook werd gevraagd om mee te denken over de keuzes die er dan gemaakt moeten worden en dat dat ook eerlijk werd versteld dat er een limiet zit aan de participatie doordat er regels zijn van hogerhand die ook gerespecteerd moeten worden.
Volgens mij een aanrader voor iedereen om mee te denken over zijn omgeving. De gemeente Aalten heeft er een hele pagina voor gemaakt waarop onder andere een extra uitleg en de kalender van gesprekken te vinden is. omgevingsvisie en voor wie niet zover wil bladeren de link naar de kalender van omgevingsgesprekken: kalender-omgevingsgesprekken
Theo Bauhuis