In de Oordeelvorming van 19 november was een meerderheid van de fracties van oordeel dat het collegevoorstel voor een nieuw bedrijventerrein niet rijp was voor besluitvorming. Omdat er nog te veel onzekerheden waren. In de voorlaatste Progressief Nieuws is daar al uitgebreid over geschreven. Het college heeft daarop een aangepast voorstel geformuleerd met de nadruk op onderzoeken. Er zijn wat mooie aanpassingen en toezeggingen gedaan, waarvan hier nog niet duidelijk is hoe ze gaan vallen in de toekomst. Het leek alsof PP als partij die deel uitmaakt van het college, het meest kritisch is. Het verwondert ons ook wel dat veel partijen zonder slag of stoot -ondanks grote vraagtekens en onzekerheden- weinig discussie hieraan wijden. Het is wel één van de meest grootschalige ingrepen en ontwikkelingen in onze gemeente, ons landschap en onze ruimtelijke ordening. We hebben bijv. de BBB niet gehoord over opoffering van landbouwgronden. Het volgende aangepaste raadsvoorstel lag voor:
“De raad van de gemeente Aalten, gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 26 november 2024, gelet op het bepaalde in de Gemeentewet,
B E S L U I T
1. Kennis te nemen van de locatiestudie ‘Verkenning ontwikkeling nieuw bedrijventerrein kern Aalten’ van adviesbureau BCI;
2. Akkoord te gaan met het uitvoeren van de verdiepende onderzoeken voor de ontwikkeling van het gebied ten zuidwesten van het bestaande bedrijventerrein en ten noorden van de Keizersbeek tot nieuw bedrijventerrein bij de kern Aalten, als eerste stap in het kader van de planvorming voor het bedrijventerrein;
3. Akkoord te gaan met het plan van aanpak ‘Uitbreiding bedrijventerrein Aalten’ van RoyalHaskoningDHV;
4. Het benodigde voorbereidingskrediet van € 600.000, – beschikbaar te stellen vooruitlopend op een in de toekomst vast te stellen grondexploitatie.
AALTEN, 17 december 2024
De Raad voornoemd”
Dit aangepaste voorstel werd afgelopen dinsdag 3 december in de Oordeelvorming door de fracties besproken.
Onze eerste termijn:
“De vorige keer vonden wij het voorstel niet rijp voor besluitvorming, omdat het voor ons te verstrekkend was. Dat is nu anders. Wij begrijpen het voorstel van het college om te onderzoeken of op de genoemde locatie een uitbreiding van het bedrijventerrein kan plaatsvinden. Wel blijven wij kritisch. Nog steeds zijn wij er niet van overtuigd dat er behoefte is aan 11 tot 17 ha extra bedrijventerrein tot 2040. Ook hechtten wij grote waarde aan een goede risico-analyse.
Het voorstel is niet overal even duidelijk over. Misschien dat de wethouder – vanwege het overslaan van een nieuwe Beeldvorming – nog iets meer vragen kan en mag beantwoorden voordat we in debat gaan.
In het voorstel worden twee onderzoeken expliciet genoemd, nl die naar water en die naar verkeer. Dat is winst. Maar we missen een uitwerking van de door meerdere fracties gevraagde risicoanalyse en de eventuele consequenties daarvan. Bij welk risicoprofiel komt plan B of misschien ook plan C aan de orde? Komen alle risico’s in die analyse in beeld?
1. Risicoanalyse mist?
Opvallend is dat in het nieuwe raadsvoorstel het woord risico in het geheel niet voorkomt. Wel in RM 179, maar dan lijkt het alleen te gaan over de financiële risico’s uit de onderzoeken naar water en verkeer. Zoals eerder gezegd: we twijfelen sterk aan de genoemde behoefte van 11 tot 15 ha nieuw bedrijventerrein. Het tekort aan personeel speelt daarbij een rol, onzekere geopolitieke ontwikkelingen, kansen voor intensivering bestaand bedrijventerrein, ed., maar vooral: is er dan voldoende reëlekoopkrachtige behoefte? Wat als de ontwikkelkosten hoger uitvallen en de kavelprijs hoger moet? Komt dan nog steeds het hele nieuwe terrein vol? Wat is kortom het risico van leegstand? Welke financiële gevolgen heeft leegstand voor de gemeente? Wat betekent dat voor in- en omwonenden? Voor gevestigd voorkeursrecht? We willen graag deze vragen expliciet in een risicoanalyse beantwoord zien. Voordat een go/no go-besluit wordt voorgelegd. (Ter herinnering: dit is cf ons eigenrekenkamerrapport over de westrand.)
Vraag + discussiepunt . Graag hoor ik van de wethouder of en hoe deze risicoanalyse in de onderzoeksfase aan bod komt. En uiteraard ben ik benieuwd naar de ideeën van overige fracties.
2. Reikwijdte
Een logische vervolgvraag gaat over de reikwijdte van het voorstel.
Vraag en discussiepunt 2:
a. Als uit de onderzoeken blijkt dat er grote belemmeringen en/of risico’s zijn voor de voorliggende uitbreiding, gaat het college dan alternatieven aan de raad voorleggen? Denk aan een kleinere oppervlakte (zoals een door ons bepleitte halvering van het aantal ha), een andere positionering en/of wellicht een – geheel of deels – andere locatie?
b. Moet dan de formulering van tweede beslispunt niet wat anders? De formulering van het tweede beslispunt lijkt erg rigide:
“Akkoord te gaan met het uitvoeren van de verdiepende onderzoeken en risicoanalyse voor de ontwikkeling van het gebied ten zuidwesten van het bestaande bedrijventerrein en ten noorden van de Keizersbeek tot nieuw bedrijventerrein bij de kern Aalten, ter voorbereiding van een go/no go beslissing door de raad, als eerste stap in het kader van de planvorming voor het bedrijventerrein.”
3. Als derde deel hebben we vragen over de planning.
In de toelichting op het Raadsvoorstel staat een “indicatieve planning” (pag.
6).
Vraag a. Begrijp ik hieruit goed dat medio 2026 de raad wordt geïnformeerd over de onderzoeksresultaten en dat de raad dan een go/no go-besluit moet nemen, en worden dan evt. alternatieven (plan B of C) ook voorgelegd?
Vraag b. Kunt u een planning maken waarin duidelijk wordt wanneer de raad aan bod komt?
Vraag c. “Uitvoeren onderzoeken” en “schetsmatige uitwerking” lopen in de planning vrijwel gelijk op. Is dat wel verstandig? Uit de onderzoeken kan immers blijken dat een andere opzet wellicht beter is. Of is deze uitwerking noodzakelijk om tot zinvolle onderzoeksresultaten te komen?
4. Tenslotte een ‘mijmering’ over integraliteit.
U weet allen dat de Omgevingswet tot doel heeft om ruimtelijke opgaven voortaan integraal te beoordelen. Van gezondheid tot allerlei andere aspecten.
Dit plan lijkt echter alleen ingestoken op het aspect economie. Zie de Global Goals nrs. 8 en 9 boven het raadsvoorstel. Men zou ook Global Goals 11, 12, 13 en 15 kunnen opnemen als doel (11 = duurzame steden en gemeenschappen; 12 = verantwoorde consumptie en productie, 13 = klimaatactie; 15 = leven op het land (biodiversiteit, ecosystemen, klimaatadaptatie). Deze meer integrale aanpak had ongetwijfeld tot een andere mindset geleid en tot een ander voorstel.
Vraag a: wethouder: kunt u over deze nieuwe Omgevingswet-aanpak, vanuit zo’n integrale visie, eens uw gedachten laten gaan? Niet met als doel om het voorstel nu te wijzigen, maar om een richting te bepalen voor evt. volgende plannen?
Voor een aantal van deze brede-welvaarts-aspecten worden zowel in het BCI-rapport als in het Haskoning-DHV-rapport (het Plan van Aanpak) overigens best goede aandachtspunten genoemd. Ik noem er hier één (BCI. 66): “het is aan te bevelen om een stevig ambitieniveau te ontwikkelen ten aanzien van toekomstbestendigheid: energietransitie, circulariteit, klimaatadaptatie, biodiversiteit, veiligheid.”
Vraag b: wanneer gaat u met dit ambitieniveau aan de slag en wanneer wordt dit aan de raad voorgelegd?
Voorzitter, dat was het voor nu. Dank u wel.”
Weinig vragen en wijzigingen van andere fracties
CDA, GB en VVD waren, net als de vorige keer, vol lof over het collegevoorstel. BBB-HMV was deze keer positief, dankzij de aanpassingen. (Ondanks het feit dat er kostbare landbouwgrond moet worden opgeofferd, denk aan hun nadruk op ‘voedselzekerheid’). CU en D66 hadden net als vorige keer de nodige twijfels, opmerkingen en vragen. Waarbij opviel dat D66, die zich toch als groene partij profileert, nog vroeg om aandacht voor nóg meer bedrijventerreinen.
Wethouder Kok nam op het eind van de eerste termijn de moeite om alle vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Hij kwam ook vrijwel meteen met een toezegging dat een risicoanalyse zeker onderdeel van de nieuwe aanpak zal zijn. Weliswaar niet met Excel-tabellen, maar toch. (Red.: Het Rekenkameradvies geeft als advies een ‘degelijke risicoanalyse’ uit te voeren.) En inderdaad medio 2026 terug in de raad. “Er moet echt nog veel gebeuren, we zullen nog veel moeten onderzoeken”. “Onderzoeken en Uitwerken schetsplan lopen inderdaad gelijk op, om voldoende informatie te verkrijgen om tot een goede risicoanalyse te kunnen komen”. En “er is geen point of no return. Het wordt t.z.t. weer voorgelegd aan de raad”. “Het Plan van Aanpak gaat uit van een zorgvuldige werkwijze.” “Vaststellen van het PvA betekent niet dat het plan zoals het nu voorligt automatisch doorgaat.”
T.a.v. toekomstbestendigheid: “we zijn hiermee al bezig voor het bestaande bedrijventerrein. Het nieuwe terrein wordt zeker andersoortig dan de oude terreinen; bijv. m.b.t. water zijn er vast mooie mogelijkheden. Maar dat moet allemaal nog nader worden uitgewerkt.” Stedenbouwkundig plan en Grondexploitatie worden daarna ook weer voorgelegd aan de raad.
Er bleef dankzij de toezeggingen en antwoorden weinig discussiestof voor de tweede termijn over.