door Bert Weevers, 26 juni 2022
BBB-HMV, CDA en VVD hebben dinsdagavond een ‘motie vreemd aan de orde van de dag’ ingediend over stikstof. ‘Vreemd aan de orde’ betekent dat het gaat over een onderwerp dat niet op de agenda staat. Bijvoorbeeld omdat het een actueel thema betreft dat onder de achterban onvrede veroorzaakt. In dit geval dus over de plannen van VVD-minister vd Wal.
In de motie worden eenzijdig de belangen van boeren benadrukt en wordt de noodzaak van stikstof-reductie en natuurherstel niet genoemd. Ook wordt geen poging gedaan om de polarisatie die over dit onderwerp aan de gang is, te verminderen. Reden waarom wij, evenals D66, hebben tegengestemd. Hieronder de eerste termijn van ons:
“Meneer de voorzitter,
Willen we meer of minder boeren? Dat lijkt de centrale vraag.
PP is de échte boerenpartij. Wij willen méér boeren. Boeren die goed kunnen leven van hun werk, niet afhankelijk van banken, subsidies voor vooral veel en goedkoop, maar boeren die in harmonie met de natuur en het landschap duurzaam produceren. Dat is waar wij voor staan.
En dat kan, als iedereen zich achter dat doel schaart. Ik wil dat graag middels een historische en belangen-schets verduidelijken, waaruit ook ons standpunt over de motie volgt.
- De stikstof-problematiek is al meer dan 40 jaar bekend. CDA-minister Braks kondigde in 1984 al krimpmaatregelen aan voor de veehouderij. Hij presenteerde ook een omvattend natuurherstelplan (NBP 1990) waarin natuur (met de latere Natura 2000 gebieden) via netwerken (de Ecologische Hoofdstructuur) met elkaar zouden moeten worden verbonden. En ook Landbouw en natuur meer aan elkaar, want de helft van de beschermde soorten en habitats bevinden zich buiten de Natura 2000-reservaten.
- Sindsdien heeft de landbouwlobby met dank aan staatsecretaris Henk Bleker helaas de relatie natuur – landbouw weer stuk weten te krijgen en er zelfs een tegenstelling tussen weten te creëren in de hoofden van veel boeren, burgers en politici (Op die landbouwlobby kom ik straks terug.)
- Landbouw en natuur kunnen echter heel goed samengaan. Sterker: de landbouw heeft baat bij een sterke natuur. Denk aan bestuivers, plaagbestrijders, waterbeheer, bodemkwaliteit, klimaat. Steeds meer boeren erkennen dat. 70% zou graag willen overschakelen naar een meer natuurinclusief boerenbedrijf, naar kringloop-landbouw. Een voorhoede doet dat al.
- Maar….. de landbouwsector wordt gedomineerd door de grote boeren, de agro-industrie, supermarkten en de banken. Dt zijn vaak multinationals die baat hebben bij verdere schaalvergroting, bij meer kunstmest, bij meer mengvoer, bij meer bestrijdingsmiddelen, bij meer investeringen in grote stallen. Deze groep leidt de landbouwlobby, deze groep financiert de akties van Farmers Defence Force en Agractie, deze groep fluistert Caroline van der Plas in en bedenkt de leugens en halve waarheden in het stikstofdebat.
- Boeren ondertussen worden gekgemaakt door allerlei nieuwe regels, door tegenstrijdige en ophitsende verhalen, door de enorme afhankelijkheid van bank, toeleverancier en afnemer, door de vaak financiele penibele situatie. Zonder EU-subsidie zouden velen failliet gaan. We begrijpen de emoties bij wéér nieuw beleid.
- Maar de sector moet veranderen, niet alleen vanwege Stikstof, maar ook om het klimaat, om de waterkwaliteit, de gezondheid, het oerwoud. Dat is geen nieuw inzicht en dat beseffen niet alleen best veel boeren (die 70%) , maar ook de goed geïnformeerde top van CDA en VVD in de regering.
- De regering heeft dan ook niet alleen die stikstof-nota (Startnotitie Nationaal programma landelijk gebied) gepresenteerd, maar tegelijk ook een nota Perspectieven voor de agrarische ondernemer, waarin – hoewel vaag – allerlei steun- en stimuleringsmaatregelen worden aangekondigd. Want de omschakeling naar kringloop-landbouw is niet voor iedereen even makkelijk.
- Dát is de weg die ook wij, de Provincie én de boeren op moet gaan. Erkennen dat verandering nodig is en samen en met steun áán die boeren werken aan oplossingen. Dát is de weg die écht in het belang van de boeren is.
- We zijn benieuwd naar de ideeen van de motie- indieners hierover, want helaas, de motie rept daar niet over.
- We gaan daarom de motie niet steunen. De Progressieve Partij kiest niet voor de agro-industrie, maar voor de boer. Want kringloop-landbouw vraagt niet om minder, maar om méér boeren. “
In de discussie die daarop volgde passeerden oa de volgende onderwerpen:
- “meten ipv modellen”. Navis noemde in dat kader het rapport van prof Hordijk; ik reageerde dat juist hij achter de huidige rekenmodellen staat. Er wordt volop gemeten en modellen worden telkens verbeterd obv deze metingen. Natuurlijk kan elk model beter, maar de huidige stikstof-modellen zijn ruim voldoende betrouwbaar, aldus ook prof Hordijk. (Bovendien: we gaan als gemeenteraad helemaal niet over modellen);
- “kaalslag”, “vitaliteit van het platteland is in gevaar”: die ‘kaalslag’ is natuurlijk al lang aan de gang en dat had niks met stikstof-beleid te maken. Het aantal boeren is de afgelopen periode gedecimeerd door de schaalvergroting in de landbouw. PP wil dit juist omdraaien: omschakelen naar kringloop-landbouw is nodig vanwege stikstof, klimaat, water, etc. En dat vergt juist méér boeren. En daarmee verbetert de vitaliteit en wordt perspectief geboden aan jongeren op het platteland.
- “voedselzekerheid” ; juist de enorme afhankelijkheid van import en export, en de aantasting van de biodiversiteit maakt het huidige landbouwsysteem kwetsbaar. Extensiever en natuurinclusiever boeren maakt de landbouw vitaler en robuuster.
- we begrijpen uiteraard de onrust en onvrede bij de boeren. PP staat voor bestaanszekerheid, ook van de boeren. Juist door nu de juiste keuzes te maken kunnen boeren er beter uitkomen. Maar dan moet er wel wat veranderen.
De maatschappelijke en politieke discussie over stikstof zal nog wel een tijdje doorgaan. Nu nog overheersen vaak emotie en wordt er soms zelfs pertinente onzin uitgekraamd (“er is geen stikstofprobleem”; “alle boeren moeten weg”). We hopen dat de polarisatie wat afzwakt, dat iedereen meer gaat nadenken en gaat proberen om er samen uit te komen.