Redactie, 14 augustus 2022
Energie-armoede, inflatie en bestaanszekerheid: ideeën gevraagd
De plaatjes, grafiekjes en cijfers zijn schokkend. Boodschappen worden dit jaar voor een gemiddeld gezin € 1500,– per jaar duurder; energiekosten kunnen oplopen tot € 4.000, — meer per jaar.
Hoe gaan mensen met een laag of middeninkomen dit betalen? Den Haag en Brussel zijn behoorlijk stil als het gaat om betekenisvolle reparaties in de koopkracht. Generieke maatregelen die het kabinet voor de zomer heeft aangekondigd of doorgevoerd komen vaak terecht bij verkeerde (hogere) inkomensgroepen. De energietoeslag voor de minima is te weinig en de grens te strikt (120% van minimuminkomen). Wat moet er wel gebeuren? Forse verhoging van minimumloon, -pensioenen en uitkeringen? (FNV) Inkomensafhankelijke energieprijzen (Eneco), sociaal energietarief (België), versterkte inzet op overschakeling duurzame energie (milieubeweging).
Het Financieel Dagblad zette de ideeën die er nu langskomen op een rijtje. Met alles is wel wat.
1.Meer gas uit Groningen: 10 miljard kuub aardgas uit Groningen doet de prijs met 5-10% dalen. Volledige openstelling (40 miljard kuub) is niet veilig
2.Hogere winsten ( 55 mrd in het 2e kwartaal) energiebedrijven belasten. Een nieuwe wet maken die dit regelt kost 2 jaar. Meerderheid in de politiek is onzeker.
3.Maximumprijs voor energie. Hier wreekt zich de private gasmarkt. In Frankrijk kan dit (staatseigendom), in Nederland moet dit via de Prijzenwet. (Dan moet er sprake zijn van een noodsituatie). Politiek niet erg kansrijk.
4.Lagere belastingen. Nadeel hiervan is dat iedereen gecompenseerd wordt, ook degenen die het kunnen betalen en dus niet gaan verduurzamen.
5.Een sociaal tarief (in België scheelt dit voor twee miljoen sociale minima € 700,– per jaar). Hiervoor moeten belastingdienst, energieleveranciers en woningcorporaties samenwerken, dat kost tijd en geld (bovendien hebben deze organisaties geen best trackrecord)
6.Compensatie lage en middeninkomens. Dat gebeurt in Nederland door de energietoeslag van 800+500 euro voor mensen met een inkomen van max 120% sociaal minimum. Er gaan stemmen op om deze grens te verhogen. Er zijn wel verschillen in de uitvoering. Volgens FNV is beter het verhogen van sociaal minimum (loon).
7.Iedereen compenseren. Is al doorgevoerd met de teruggave energiebelasting van € 785,–. Geen van de door FD geraadpleegde experts is voorstander om dit nog een keer te doen: te duur en te ongericht.
8.Langlopende energiecontracten. Dit geeft de energieleveranciers de mogelijkheid goedkoper in te kopen. Waarschijnlijk willen consumenten dit niet (jaarlijks shoppen)
9.Het aanbod van energie vergroten. Deze oplossing is bijna uitgeput zeggen de energiedeskundigen: alles wat kan draaien draait.
10.Het energieverbruik omlaag brengen. Er zijn extra subsidies beschikbaar gesteld voor energiebesparende maatregelen. Echter zonnepanelen en warmtepompen zijn op dit moment nauwelijks te krijgen.
Tot zover het Financieel dagblad (ingekort).
Ik heb onder de GroenLinks-wethouders een vraag uitgezet: welke slimme ideeën hebben jullie. Daar komt een lijst van mogelijkheden uit die ik moet analyseren en bekijken op toepasbaarheid in Aalten. Grootste gemene deler is toch: niet strooien met eenmalige compensatiebedragen maar inzetten op energiebesparing, duurzame opwekking en natuurlijk structurele verhoging van het Wettelijk Minimum Loon en de daaraan gekoppelde uitkeringen.
Wat kunnen we als Aalten doen?
Natuurlijk hebben we ons plan duurzaamheid, daarin zit ook een paragraaf energiearmoede. Begin dit jaar zijn er dozen met energiebesparingsmiddelen uitgereikt. Daar zijn er nog van over, dus dat kan nog een keer. We hebben ook regelingen voor energiebesparing of duurzaamheidsmaatregelen. Maar misschien is dit allemaal too little en too late. Immers een stijging van energie en levensmiddelenprijzen van 5500,– per jaar is heel fors.
Dus hierbij: denk mee, welke maatregelen kunnen we invoeren, versterken, verbeteren en welke snijden hout?