Theo Bauhuis, 22 januari 2023
Op donderdag 12 januari was er een informatieavond over de openbare verlichting. De avond begon met een presentatie op het gemeentehuis. Daar werd de raad bijgepraat over verschillende aspecten van de buitenverlichting. Er werd natuurlijk vooral gesproken over de openbare verlichting, maar er was ook veel aandacht voor de verlichting vanuit de omgeving.
Openbare verlichting
In de verlichting is tegenwoordig een grote overstap naar Led aan de gang. In de gemeente Aalten is nu zo’n 40 tot 45% van de openbare verlichting over op led. De rest zal volgen en ook al sneller dan eigenlijk oorspronkelijk de bedoeling was. De lampen die nog niet led zijn, zijn pl. Die worden niet meer gemaakt en moeten dus wel snel vervangen worden. Een belangrijke verandering bij de overstap naar de nieuwe verlichting is dat het licht veel gerichter naar de weg wordt gericht. Er is dus veel minder verstrooiing. Een bijverschijnsel daarvan is dat een weg die is voorzien van led-verlichting van een afstand veel donkerder lijkt terwijl er op de weg zelf net zoveel licht is als met de oude verlichting. Het grote voordeel is dat we geen energie meer steken in het verlichten van de hemel en de wolken. Tot wel 40% van het licht ging voorheen omhoog.
Belangrijke vraag aan de raad die steeds benoemd werd is om na te denken over welke mate van verlichting gewenst is. De deskundige van de gemeente zit hierin duidelijk op onze lijn. Geen onnodige verlichting.
Omgevingslicht
De presentatie liet enkele voorbeelden zien van verlichting vanuit de omgeving, denk daarbij aan winkels, reclame-uitingen, paardrijbakken en sportvelden. Dit licht heeft ook veel effect op de beleving van de openbare verlichting. Als de omgeving sterk verlicht is, dan lijkt de overige verlichting zwakker. Ook lijken de plekken buiten de verlichting veel donkerder. Je kunt niet voorbij het licht kijken.
Veiligheid
Een belangrijke reden om verlichting aan te brengen is het gevoel van veiligheid. Daar plaatste de adviseuse sterke kanttekeningen bij. Als voorbeeld werd een foto van een afgelegen fietspad getoond dat goed verlicht was. Voor alle aanwezigen eigenlijk een fietspad dat er veilig uit ziet. De toelichting gaf wat andere inzichten: Door het vele licht is een fietser al van ver zichtbaar. Door het grote contrast tussen het verlichte pad en de schaduwen een meter of tien naast het pad is een kwaadwillend iemand al snel onzichtbaar. Het Sociale aspect, is er bewoning of andere aanwezigheid in de buurt, is veel belangrijker.
Een ander aspect van veiligheid is de kans op inbraak. Ook hier worden kanttekeningen geplaatst bij het veiligheidsgevoel. Bij continue goede verlichting is iemand die loopt wel zichtbaar, maar niet opvallend. Opvallend wordt het pas als licht aanspringt of beweegt.
De bus in
Praten over licht is leuk, maar zien is beter. Daarom kregen de aanwezige raadsleden een excursie langs de Aaltense verlichting. Dat begon al op de looproute van het gemeentehuis richting het Lage Blik. Al snel valt een grote televisie in een etalage op. Deze geeft in het donker zoveel licht, dat de lantaarn er naast meteen een stuk zwakker lijkt.
Al lopend zien we ook de grote verschillen in aanblik tussen de oude pl-verlichting en de nieuwe led-verlichting. Van een afstand ziet led veel donkerder, maar in de straat blijkt alles prima verlicht.
Met een busje werd we langs het Kobus via de Sondernweg naar Dinxperlo geleid. Op de Sondernweg is mooi het effect te zien van de verlichting op de kruispunten. Onderweg is er geen verlichting, maar de weg is in de koplampen goed zichtbaar. Door de lichtmasten bij kruispunten is goed te zien waar deze zich bevinden en zijn het mooie herkenningspunten. Keerzijde is dat door het lichtpunt de weg er achter veel minder goed zichtbaar is. Dat valt pas op als je er op let, maar eigenlijk kent iedereen die wel eens in het donker fietst dit. Als je wordt ingehaald door een auto zie je heel veel zolang de auto nog achter je zit, maar is de auto eenmaal voorbij, dan lijkt de weg veel donkerder. Let er maar eens op, onderweg in het buitengebied.
Eigenlijk eenzelfde situatie speelt op het moment dat het licht niet van een openbare verlichting komt, maar bijvoorbeeld van een reclamezuil, een rijbak of een hele felle etalage. Ook daar geldt dat als je die passeert, de wereld erachter heel donker over komt, tot je ogen weer gewend zijn. Een vraag die de raadsleden dan ook kregen was of er bij de toekomstige verlichtingsnota ook aandacht moet zijn voor het licht dat inwoners uitstralen.
Al met al een interessante avond, met stof tot nadenken en die ervoor zorgt dat ik in ieder geval de komende tijd heel anders naar het licht kijk.