week 16 (klik hier)

Bloemen vouwen als tegenprestatie voor een ontvangen uitkering?

“Bijstand? Bloemen vouwen!” kopt de Gelderlander op vrijdag 15 april. Vervolgens worden de ervaringen beschreven van Peter Dibbets die sinds twee jaar kunstbloemen vouwt in een fabriekshal te Dinxperlo. Ruim twee jaar werkt hij voor zijn uitkering. Volgens de Gelderlander is het zo dat gemeenten sinds 1 januari bepalen of zij uitkeringsgerechtigden tot een tegenprestatie willen verplichten. “In de gemeente Aalten doen ze het al jaren, onder het mom van re-integratie.”

 

De inhoud van dit artikel roept vragen op, veel vragen. Vragen voor de Gelderlander of zij de feiten goed gecheckt en opgeschreven hebben. Er worden nogal wat begrippen door elkaar gebruikt en onjuist aan elkaar verbonden. Is hier het principe van hoor en wederhoor juist toegepast? Vragen voor de verantwoordelijk wethouder Wiltink en de directeur van ISWI Michel Hendriksen. Hoe kun je zo reageren dat je van niks weet of het niet zeker weet. Eis dan gewoon tijd om met een gedegen antwoord te komen.

Het gevolg van dit artikel met onduidelijke check op de feiten en onduidelijke antwoorden van de verantwoordelijken leidt tot tientallen reacties op de reactiepagina van de Gelderlander, waaruit de diepe verdeeldheid in de samenleving blijkt over werken en sociale voorzieningen. En dat vaak zonder enige kennis van de feiten, louter en alleen gebaseerd op emoties, gevoelens, persoonlijke ervaringen. Natuurlijk hebben mensen het recht om te reageren zoals ze willen, maar hier en daar worden mensen in een zwakke positie door een ontstellend gebrek aan kennis door anderen weggezet als profiteurs en steuntrekkers; dat is voor veel goed willende mensen een belediging tot op het bot. Ook daarvoor heeft een krant een verantwoordelijkheid.

 

Maar ook beleidsmatige vragen. Die zullen wij gaan stellen aan de wethouder tijdens de raadvergadering van dinsdag. Maar dan moeten we allereerst weten waar het over gaat  en de feiten kennen. Dat kost moeite en tijd. Als je geen moeite neemt je te verdiepen in de feiten, is het wellicht handiger je meningen maar even voor je te houden.

 

Op 21 oktober 2014 heeft de gemeenteraad de Re-integratieverordening Participatiewet aangenomen die is ingegaan op 1 januari 2015. In diezelfde vergadering is de Verordening Tegenprestatie aangenomen. Ook met ingang van 1-1-2015. In de eerstgenoemde re-integratieverordening staat een aantal “instrumenten” opgenomen die ingezet kunnen worden om mensen met een bijstandsuitkering weer aan het werk te krijgen. Dat is moeilijk, want er zijn relatief weinig banen. 

De instrumenten uit de Aaltense re-integratieverordening zijn:Werkervaringsplaats, sociale activering, detacheringsbaan, scholing, participatieplaats, participatievoorziening beschut werk, persoonlijke ondersteuning. Daarnaast nog een paar instrumenten gericht op werkgevers die mensen vanuit een uitkering een baan willen bieden: no-risk-polis, loonkostensubsidie. 

 

Als het in het artikel beschreven situatie om een werkervaringsplaats gaat dan omschrijft de verordening  doel en voorwaarden. Uit de toelichting in de verordening: Het doel van een werkervaringsplaats is het opdoen van werkervaring, het leren functioneren in een arbeidsrelatie of het behouden van arbeidsritme. Dus gericht op arbeidsinschakeling.  De concurrentieverhoudingen mogen niet onverantwoord worden beïnvloed en er mag geen verdringing van arbeid plaatsvinden. Er moet een schriftelijke overeenkomst zijn die het doel van de werkervaringsplaats vastlegt en de aard van de begeleiding. 

Deze werkervaringsplaatsen past elke gemeente in Nederland toe. Tot zover niks aan de hand. Het gaat wel om de manier waarop het werk is georganiseerd en hoe de uitvoering in elkaar zit. Sommige gemeenten hebben ook de duur van zo’n werkervaringsplaats begrensd. Zelf ben ik voorstander van 6 maanden met een mogelijke gemotiveerde verlenging van 6 maanden. In dit plaatje past niet de opmerking dat er bij ISWI mensen al vijf jaar op deze werkervaringplekken zitten. Dat zullen we dus moeten navragen bij de wethouder.

 

De tegenprestatie is een geheel ander fenomeen. De Progressieve Partij was tegenstander van het opnemen van een tegenprestatie, maar de nieuwe wet van deze PvdA-VVD-regering heeft gemeenten ertoe gedwongen. In het bovenstaande rijtje wordt duidelijk dat gemeenten al genoeg middelen hebben om mensen in een uitkering te ondersteunen bij hun zoeken naar werk of te activeren als men nog niet aan werken toe is vanwege persoonlijke beperkingen. Toch wilde men in Den Haag de knoet over de uitkeringsgrechtigden leggen en hen verplichten tot een tegenprestatie. In de gemeente Aalten is die zo minimaal mogelijk opgenomen.

Onder tegenprestatie wordt verstaan “het naar vermogen verrichten van door het college opgedragen onbeloonde  maatschappelijk nuttige werkzaamheden, die worden verricht naast of in aanvulling op reguliere  arbeid en die niet leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt.” 

Nadere voorwaarden de activiteiten zijn : niet gericht op toeleiding naar de arbeidsmarkt; 

ze zijn niet bedoeld als re-integratie-instrument;  ze worden verricht naast of in aanvulling op reguliere arbeid in de organisatie waarin ze worden verricht; en  leiden niet tot verdringing. 

Een verplichting tot tegenprestatie wordt opgelegd voor maximaal 6 weken en maximaal 8 uur per week. 

 

Met deze omschrijving –als deze goed wordt toegepast- kan het bloemen vouwen in een productiehal gericht op werkervaring gedurende 16 uur per week NIET vallen onder de tegenprestatie. Sterker nog; het heeft er niets mee te maken. Jammer dat dan in het Gelderlander-artikel door elkaar gehaald wordt. Dat veroorzaakt veel ruis op de lijn.

 

Werk moet lonen. Wij hebben in Nederland niet voor niks de Wet op het Minimumloon met elkaar afgesproken. Als iemand aan de voorwaarden voor betaald werk voldoet moet deze wet toegepast worden. Als iemand buiten zijn/haar schuld in de bijstand terecht is gekomen mag je van gemeenten en de mensen zelf verwachten dat ze hun best doen weer aan betaald werk te komen. De Participatiewet geeft daarvoor de kaders aan en is vrij hard en duidelijk over rechten en plichten van mensen met een participatiewet-uitkering (heette vroeger bijstandsuitkering). De wereld verdelen, zoals sommigen in hun reacties doen, in een groep “hardwerkende, belastingbetalende Nederlanders” en aan de andere kant “van belastinggeld profiterende steuntrekkers”  draagt niet bij aan een inclusieve samenleving en arbeidsmarkt. Het  is ook niet de werkelijkheid.

 

Zie voor het artikel in de Gelderlander: http://www.gelderlander.nl/regio/achterhoek/aalten/uitkeringsgerechtigde-ervaart-bloemen-vouwen-als-dwangarbeid-1.4861105 of de papieren editie van vrijdag 17 april.