Meer oog en steun voor initiatieven uit de samenleving.
De Rekenkamercommissie heeft een onderzoek gedaan (in drie gemeenten: Aalten, Oost-Glere en Winterswijk) over de betrokkenheid van ambtenaren, college en raad bij de tot standkoming van burgerinitiatieven. Dus hoe reageert “de gemeente” als mensen “iets willen”op het gebied van het sociaal domein, de maatschappelijke opgaven. De conclusies vallen niet mee. Er zijn ook aanbevelingen. Die zijn zo interessant dat ik ze hier overneem. Het gaat erom dat de gemeente van buiten naar binnen denkt, dat medewerkers, college en raad meedenken. Wat absoluut nièt moet is het ivorentoren gedrag: wij weten wat goed is, maken daar een voorstel van en leggen het voor. De volgende aanbevelingen werden opgeschreven door de Rekenkamercommissie.
Aanbevelingen
1 Maak als raad en college afspraken over een goede aansluiting van de raad op de gemeentelijke inzet bij nieuwe initiatieven uit de samenleving. Bij belangrijke initiatieven waar een politieke belangenafweging speelt, wordt de raad in een vroeg stadium betrokken. Dit gebeurt in vergaderingen, maar ook in werkateliers waarin raadsleden met initiatiefnemers om de tafel gaan. Zo doorgronden raadsleden de kern en waarde van het initiatief om vervolgens een uitspraak te kunnen doen over de gewenste gemeentelijke steun aan het initiatief. Als de raad steun uitspreekt, worden daarbij ruime kaders gesteld zodat college en ambtelijke organisatie in de uitvoering slagvaardig krachten kunnen bundelen met initiatiefnemers.
2 Zorg dat een behoorlijk groot deel van de gemeentelijk middelen (tijd en geld) flexibel ingezet kan worden. Leg bij voorbaat minder gedetailleerd vast waaraan gemeentelijke middelen besteed moeten worden. Koppel de inzet van middelen aan globale maatschappelijke opgaven en minder aan precieze acties of instrumenten. Creëer zodoende ruimte om de krachten te bundelen met maatschappelijke initiatiefnemers en flexibel in te spelen op de behoeften uit de samenleving. Maak maatwerk mogelijk door het gelijkheidsbeginsel op een goede manier toe te passen: gelijke gevallen worden gelijk behandeld; ongelijke gevallen ongelijk. Zet financiering met name ontwikkelgericht in als investeringssubsidie – met het oog opeen goede start voor gezonde en duurzame initiatieven die vervolgens op eigen kracht verder kunnen. Bouw structurele exploitatiesubsidies daarentegen af.
3 Ontwikkel nieuwe financieringsvormen die de gemeente in staat stellen om maatwerk te leveren in de ondersteuning van initiatieven. Denk aan:
– Binnen de inkoop- en aanbestedingspraktijk meer ruimte om initiatiefnemers
betaalde diensten te laten uitvoeren;
– Revolverende fondsen / matching budgetten;
– Als gemeente een deelneming nemen in een gezamenlijk initiatief (‘joint ventures’)
– Geef ruimte aan en stimuleer ‘hybride’ constructies waarbij initiatiefnemers non-commerciële en commerciële doelen kunnen combineren.
4 Investeer in een ambtelijke organisatie die van buiten naar binnen werkt. Formeer rond grote en kansrijke maatschappelijke initiatieven een integraal team van medewerkers met alle voor dat initiatief benodigde kennis. Zorg dat er binnen dit team één duidelijk aanspreekpunt is voor de initiatiefnemers, zodat zij niet zelf binnen de gemeentelijke organisaties op zoek moeten naar informatie. Borg dat deze accounthouder slagvaardig kan opereren en ook snel kan doorschakelen naar college en raad – voor bestuurlijke ondersteuning en besluitvorming.
5 Investeer in de vaardigheden en capaciteiten van medewerkers die nodig zijn voor een goed samenspel met initiatiefnemers. Denk aan de vaardigheid om mee te denken, netwerken te betrekken en te onderhouden en verwachtingen te managen. Verwerk dit in het selectie- en opleidingsbeleid van de gemeenten
Pittig, of niet dan? De rekenkamercommissie is van de raad. Die zal hier dus iets mee moeten doen. Wij wachten even af en als niemand van de fracties de handschoen oppakt, dan zullen wij dit doen.
Reageren? joop.wikkerink@progressieve-partij.nl