Deze week werd het nieuws gedomineerd door de berichtgeving over het Streekziekenhuis Kon. Beatrix (SKB) te Winterswijk. In 2017 is dit ziekenhuis bestuurlijk gefuseerd met Slingeland Ziekenhuis te Doetinchem onder de naam Santiz. Hoewel gemeenteraden en colleges er destijds (en nu ook) weinig formeel mee te maken hebben, werd destijds –ook in de gemeenteraad van Aalten- met instemming gereageerd op het voornemen van de Raad van Toezicht om in Winterswijk en in Doetinchem twee volwaardige ziekenhuizen overeind te houden.
Tijden veranderen en het ziekenhuisbestuur van Santiz zag zich genoodzaakt een visie op de toekomst te ontwikkelen om de volwaardige ziekenhuiszorg in de Achterhoek overeind te houden. Daarover is – zo heeft het bestuur nu in een mail van vrijdag aan het personeel geschreven – onhandig gecommuniceerd. Neemt niet weg dat het voornemen nog steeds is om de afdeling verloskunde en de afdeling kindergeneeskunde na gereedkomen van het nieuwe ziekenhuis in Doetinchem, aan de A18 in ongeveer 2025 aldaar te concentreren. Dat heeft te maken met de eis van “volwaardig ziekenhuis” dat er een 24-uurs voorziening voor verloskunde en kindergeneeskunde is. Dat kan volgens het bestuur niet op twee plekken.
Volgens het bestuur is dat niet haalbaar met de aantallen geboorten nu en in de toekomst. Maar men staat open voor alternatieven en suggesties, is nu ook richting personeel gecommuniceerd. De juiste interpretatie van het bericht over de IC is dat deze in beide ziekenhuizen in de huidige vorm blijft bestaan zolang de eisen niet extreem verscherpt worden. Eerst werd een termijn van 10 jaar genoemd, maar deze is niet spijkerhard.
Maandagmiddag was er met afvaardigingen van de colleges van Aalten, Winterswijk, Oost Gelre en Berkelland een “stevig”: gesprek met de raad van bestuur en raad van Toezicht van Santiz over de inhoud van de voornemens en de communicatie daarover. De burgemeester en ik waren aanwezig. ’s Avonds was er een debat in de Tweede Kamer waar vooral ook Joba v.d. Berg (CDA) en Maarten Hijink (SP) zich roerden en minister Bruins de uitspraak ontlokten dat hij ook vindt dat Santiz meer tijd moet nemen om met haar stakeholders te overleggen. Stakeholders zijn ook gemeenten, inwoners en patiënten. Ook de gemeenteraad van Aalten kwam met een verklaring, waar in de plannen in het perspectief gezet worden van de afkalving van het publieke voorzieningenniveau in onze regio: ziekenhuis, brandweer, politie.
Ook maandagavond 9 december zal in de Achterhoekraad een breed gesteunde motie voorliggen. De inderhaast opgezette handtekeningactie heeft al duizenden ondertekenaars. Beroepsgroepen weren zich ook.
Als wethouder publieke gezondheidzorg begrijp ik heel goed de emoties onder de bevolking. Ons hele college ook. Ook weet ik nog dat we als raad van Aalten gingen voor een “volwaardig” ziekenhuis. Dat ligt nu onder vuur. Dat raakt ook aan de geloofwaardigheid van bestuur en politiek. Uiteindelijk worden de besluiten niet in Aalten genomen. Ik ben er wel erg voor om al vast na te denken over de veilige geboorte- en kinderzorg in deze regio en het ziekenhuis in Winterswijk. Kunnen wij samen met de betreffende beroepsgroepen ideeën ontwerpen waardoor moeder en kind in veilige handen zijn, op een goed en tijdig bereikbare locatie. Wie heeft er suggesties?
Dinsdag
Uiteraard ging de morgen heen met de wekelijkse B. en W. vergadering. We kregen een leuk petitfourtje van de medewerkers van het Sociaal Domein. Met daarop een fotootje van de omslag van de verordening Sociaal Domein die de dinsdag daarvoor unaniem door de raad was aangenomen. Daar zijn ze (wij ook) blij mee.
In de vergadering behandelden we o.a. de antwoorden op de vragen die naar aanleiding van de najaarsnota door sommige fracties gesteld waren. Die zouden die avond tijdens een Rondetafelgesprek aan de orde komen.
Dinsdagmiddag was het weer “bedrijfsbezoek-dag”. Een zeer interessant bezoek aan Weneko (kunststof kozijnen) in Dinxperlo. Sjonge, jonge wat een immense hallen en buitenterreinen en wat zit er veel meer dan gedacht achter de productie van een kunststof kozijn. Het bedrijf produceert vooral voor woningcorporaties, aannemers e.d. in grotere bouwprojecten (woningen). Vele duizenden kozijnen per jaar. In het bedrijf worden de kozijnen in elkaar gezet en door monteurs(bedrijven) op de bouw geplaatst; ook komt daar het glas erin.
De ontwikkeling van de kunststof is hard gegaan. Kon je vroeger vanaf een kilometer afstand al een kunststof kozijn onderscheiden van een houten kozijn, nu is er met het blote oog nauwelijks verschil meer te zien. Wat interessant is dat de kozijnen recyclebaar zijn: de “oude” kozijnen worden in een fabriek in Duitsland gedemonteerd en weer tot granulaat vermalen voor nieuwe toepassingen.
Het bedrijf van plm. 40 medewerkers doet veel om de medewerkers fit, gezond en goed geluimd te houden. Leuke uitjes, mooi personeelsblad, sport- en spel-activiteiten en voorzichtige pogingen voor de invoering van “de gezonde kantine”. (Die heet daar “Schafthuus”).
Ook kijkt men om naar de medemensen. Een hele leuke actie die navolging verdient: geef je medewerkers twee kerstpakketten: één voor jezelf en één om weg te geven aan wie jij wilt (bij voorkeur mensen die het nodig hebben). Zeker weten dat je dan mooie verhalen terug krijgt van je medewerkers!
Voordat het Ronde tafel Gesprek met de raad plaatsvond, was er eerst nog een bijzonder feestelijke en mooie gebeurtenis. In Schaersvoorde aan het Stationsplein werden de 8 “cultuurverbinders” in het zonnetje gezet. Niet alleen omdat ze een mooie prijs van Sociaal Werk Nederland gewonnen hebben, maar vooral omdat ze het traject “cultuurverbinder” succesvol hebben afgesloten.
Ze begonnen zelf met een leuk “sketchje” waarin precies duidelijk werd hoe culturele verschillen en onbegrepen boodschappen tot vervelende situaties op school kunnen leiden. Bijvoorbeeld bij het Sinterklaasfeest, voor veel culturen onbekend. Dan is het mooi wanneer er een cultuurverbinder kan uitleggen (soms in eigen taal) wat de gewoontes in Nederland zijn bij zo’n feest.
Omdat de Provincie een deel van de projectkosten betaald heeft, was ook de Gedeputeerde Peter van ’t Hoog aanwezig. Hij sprak vriendelijke woorden, maar trok helaas niet duidelijk de portemonnee voor een volgende groep. Ik heb in een toespraak geprobeerd wat luchtig te doen: we hebben immers ook veel gelachen bij de bezoeken die zij brachten aan ambtenaren, college en raad en bij de Zomerschool. Ik vind zelf dat cultuurverbinders tweezijdig moeten werken: integratie gaat van beide kanten. “Zij” moeten kennis hebben van “onze” cultuur en “wij” zullen ons moeten willen verdiepen in “hun” gewoontes. Vandaar het kadootje van de gemeente Aalten: een theeglas met Arabische theezakjes en Achterhoekse theebeschuit. Dat vonden ze erg leuk.
We proberen – er komt ook nog een uitgebreid evaluatieonderzoek samen met de zgn. sleutelpersonen die elders in de Achterhoek actief zijn – een vervolg te vinden: voor een nieuwe groep, maar ook werk te vinden voor de huidige groep.
Daarna snel naar het gemeentehuis voor de behandeling van de Najaarsnota. Er kwamen enkele vragen – natuurlijk – over Laborijn en de stand van zaken. Het mooie is wel dat Laborijn het in 2019 in het algemeen en ook voor de gemeente Aalten goed doet. Daarna nog even toehoorder geweest bij de behandeling van de toekomstvisie voor de brandweer in de regio. De brandweerlieden zijn er niet gerust op. Esther was er ook.
Woensdag Bureaudag. Talloze mails en stukken “wegwerken”, maar toch nog even een “break” naar het bedrijf Rainbow in Aalten (Broekstraat). De eigenaren Nab en Hoefman zijn daar een paar jaar geleden naar toe verhuisd en maken daar ligfietsen en frames voor andere fietsfabrikanten en allerlei andere vervoermiddelen als bagagekarretjes. Het belangrijkste onderdeel van het bedrijf is een poedercoatstraat die behalve voor de frames ook voor andere producten ingezet wordt, ook voor derden.
De reden dat ik daar samen met Edwin Reesink van het Werkgevers Servicepunt (WSP) was dat het bedrijf in aanmerking komt voor het ambassadeurschap van de Unieke Achterhoekers. En daarmee bewijst dat ook bedrijven met relatief weinig personeel hun steentje kunnen bijdragen aan de inclusieve arbeidsmarkt. Juist de wat kleinere bedrijven, beaamden de heren daar. Omdat zij ook aandacht kunnen besteden aan mensen die vanuit bijv. de Wajong komen. Overigens ook dankzij hun personeel; zij moeten ook om kunnen en willen gaan met collega’s die soms een ander tempo hebben, niet altijd coöperatief gedrag vertonen of thuis problemen hebben. Het is dan mooi dat er een jobcoach is, dat het personeel zich opstelt als collega’s en dat bijv. via de WMO ook nog wat begeleiding in de thuissituatie geboden kan worden.
Dat is ook precies de bedoeling van de nieuwe aanpak/verordening sociaal Domein. We nemen de hele ondersteuningsvraag van onze inwoners in ogenschouw: soms moet iemand geholpen worden op z’n werkplek, soms moet de werkgever een loonkostensubsidie hebben, soms moet de inwoner in zijn/haar thuissituatie nog even wat ondersteund worden. Dus niet denken vanuit de regelingen, maar vanuit de behoefte die er is. Dat altijd wel in samenspraak met bijv. de deskundige consulenten en jobcoaches, die verstand hebben van welke hulp en ondersteuning werkt en welke niet werkt.
Donderdag
Achterhoekdag of zoals men de samenwerking in onze regio noemt: 8erhoek-ambassadeurs. Bekt niet echt lekker. Dit keer vonden de thematafels plaats bij Beusink in Lievelde. Het was voor sommigen even zoeken waar de Daele of de Koostal precies liggen, maar toen ging het ook vlotjes. Tijdens de thematafel “Gezondste Regio” kon het natuurlijk niet uitblijven dat het over de ziekenhuizen in de Achterhoek ging. Afgesproken werd om daar op 23 januari gedocumenteerd op terug te komen.
Menzis gaf een mooie presentatie hoe het er voor staat met de gezondheid van de Achterhoeker. Nou, dat behoeft nog wel enige aandacht. Op een paar puntjes scoort de Achterhoek niet goed. Vooral in aandacht voor gezonde levensstijl. Mooi klusje voor de organisaties die aan de thematafel zitten. Vandaar dat we ook bezig gaan met een Achterhoeks Preventie akkoord. Naast de thema’s van het nationaal preventieakkoord: verminderen en uitbannen van obesitas, roken en overmatig alcoholgebruik; willen we in de Achterhoek ook aandacht voor: “basis op orde” (bijv. schulden); ”mentale weerbaarheid” (bijv. vroegsignalering,) en “Meedoen” (bijv., aandacht eenzaamheid).
‘s Middags was er voor mij de thematafel “Onderwijs en Arbeidsmarkt”. Op deze tafel zijn we bezig met het ontwerpen van aansprekende projecten die de arbeidsmarkt verder helpen. Bijvoorbeeld een scholingsfonds voor Vakmanschap waaruit werkenden en niet-werkenden een bijdrage in hun “leven-lang-leren”-aanpak kunnen krijgen. Bijvoorbeeld door cursussen die niet elders gefinancierd worden te volgen. Of doorgaande leerlijnen in de techniek die ook soms zelfs nog verder kunnen gaan dan niveau 4. Natuurlijk met up-to-date- lesmateriaal.
Op mijn voorstel gaan we in de Achterhoek nu ook kijken naar de stroomlijning van initiatieven en organisaties die zich bezighouden met het ondersteunen van ondernemers (starters, groeiers en ondernemers in problemen). En we namen afscheid van Edwin van Vliet, regiomanager van UWV. Mooi mee samengewerkt. Hij gaat naar de arbeidsmarktregio Utrecht.
Vrijdag
Om 9.00 uur zat de Mabeonzaal van het Laborijnpand al vol met AB-leden, pers en belangstellenden. Tijdens de openbare vergadering van het algemeen bestuur, gaf het adviesbureau BDO een inkijkje in de kosten die gemoeid kunnen zijn met het uittreden van de gemeente Oude IJsselstreek uit de Gemeenschappelijk Regeling Laborijn. Dat bedrag werd becijferd op 8,9 miljoen. Met ruime bandbreedtes naar boven en beneden.
Wat duidelijk is dat 26 mensen boventallig worden. Welke is natuurlijk nog niet aan de orde. En welke eventueel dan door de gemeente Oude IJsselstreek kunnen en willen worden overgenomen is ook niet duidelijk: dat laatste vermindert de uittreedsom natuurlijk wel. Inmiddels zijn er brieven ontvangen van de OR en de FNV die de gemeente Oude IJsselstreek oproepen om niet uit te treden vanwege de kosten en de onrust onder de kwetsbare groepen van Laborijn.
Ook vanuit de gemeente Aalten hebben wij als college en als individuele collegeleden steeds opgeroepen om niet uit te treden, ook in het belang van de samenwerking in de regio. En ook ik vind nog steeds dat de wensen die de gemeente Oude IJsselstreek heeft t.a.v. de uitvoering van de Participatiewet, prima binnen de huidige regeling verwezenlijkt kunnen worden. Je moet zo’n organisatie – in transitie en opbouw echter wel de kans willen geven. Ook wij in Aalten hebben pas een nieuwe manier van werken en nieuwe verordening Sociaal domein aan genomen. Ook wij willen graag dat onze uitvoeringsorganisaties van de “bedoeling” van wetten werken en niet vanuit “de letter”.
Kijken vanuit de totale ondersteuningsvraag van de inwoner en niet alleen maar vanuit één wet. Dat kost tijd. Zeker als je zoals gemeente Oude IJsselstreek enorme druk legt op de uitstroom van mensen die niet vanaf morgen 100% productie kunnen leveren, mensen die de taal nog niet goed genoeg machtig zijn, mensen die een beperking hebben, mensen die kwetsbaar zijn in hun persoonlijk leven. Als je dan – zoals de gemeente Oude IJsselstreek tot nu toe altijd gedaan heeft de druk legt bij de organisatie om mensen uit te laten stromen, maakt niet uit naar welke baan; dan vraag je om een handelwijze van je personeel dat deze druk ook doorgeeft naar hun klanten.
Voordat je roept dat er meer uitstroom moet komen, moet je weten welke competenties en vaardigheden je klanten wel en niet hebben en welke eisen de werkgevers allemaal hebben. Helaas zit daar nu een mismatch in. Dat vraagt van klanten, van werkgevers en van Laborijn grote inspanningen. Geloof mij: een CNC-lasser of niveau 3-timmerman zit niet meer in de bak werkzoekenden.
De meeste werkzoekenden hebben ondersteuning op en naast de werkplek nodig. Die steun kan prima geleverd worden door werkgevers, de organisatie Laborijn en gemeenten. Dat vergt een lange adem en geen korte termijn politiek die Oude IJsselstreek nu lijkt te voeren.
Bovendien zijn wij één Achterhoek. Dat moet dan ook in onze aanpak, organisatievorm en marketing naar buiten blijken. Een solo-gang van Oude IJsselstreek past daar niet in. Bovendien wordt veel gemeenschapsgeld gemorst.
Zaterdag
Zaterdagmorgen kon het publiek “schrijven voor Amnesty” of beter gezegd ten behoeve van de gewetensgevangenen waarvoor Amnesty International opkomt. De werkgroep Aalten-Lichtenvoorde zat paraat met voorbeeldbrieven en kaarten in de Koppelkerk. Er konden verzoeken tot vrijlating geschreven of ondertekend worden voor 12 mensen die op dit moment waar ter wereld ook onterecht gevangen zitten, vaak simpel omdat men tot een paalde bevolkingsgroep behoort, vluchtelingen wilde helpen, opkwam voor de elementaire mensenrechten, die ons ook hier in Nederland zo logisch lijken.
Zondag 8 december kan nog getekend en geschreven worden in de Euregio Christengemeente aan de Hogestraat 52 in Aalten tussen 10.30 en 12.00 uur.
Op 10 december in StationsHuis Fatta in Aalten. Daar wordt geschreven van 10.00 uur tot 13.00 uur en van 15.00 uur tot 17.00 uur.