De dagen beginnen weer een een beetje “normaal” te worden. Aarzelend komen de activiteiten buitenshuis op gang. We vergaderen soms digitaal, soms live met 1,5 meter afstand. Dat vergt passen en meten, maar het kan wel. Deze week was ook de week van de waarheid in Den Haag. Twee debatten die van belang waren voor de gemeenten. Beide teleurstellend verlopen. De kloof tussen Den Haag en de gemeenten lijkt steeds groter te worden.
Maandag staat altijd in het teken van de interne overleggen. Dit keer trouwens maar één: het portefeuilleoverleg Zorg. Daar discussiëren we met de ambtenaren over de komende voorstellen die gedaan moeten worden. Op dit moment staan onze gesprekken natuurlijk in het teken van de kosten in het sociaal domein. Vooral bij de jeugdzorg en de WMO (w.o. de huishoudelijke hulp). Ik wil graag eerst inzicht en een analyse voor ik conclusies trek. Dat inzicht krijgen we steeds meer (ook dankzij grondige data-analyse), maar geeft ook aan dat het sociale domein zich niet laat behandelen als de normale calculatiemethoden: p x q: je hebt een hoeveelheid en een prijs en bij vermenigvuldiging heb je het totaal. In het hele sociaal domein is het aantal (uren) ongewis en het type “behandelingen” en de prijs dus ook. Je kunt dus niet maar zo de “p” of de “q” veranderen.
Toch vraagt de raad en de buitenwereld om exacte begrotingen en prognoses. Dat kan dus niet.
Maandagmiddag met een half oog het debat over de nieuwe wet inburgering gevolgd. Naast veel goede verbeteringen blijven er wel een paar zorgpuntjes over in deze nieuwe wet. Zo is de verdeling van de financiering vreemd geregeld. In elk geval zodanig dat dit systeem onvoordelig uitpakt voor kleinere plattelandsgemeenten. In het weekend daarvoor hebben we daarover nog de woordvoerders benaderd. Er werd in het debat in elk geval aandacht aan besteed door ChristenUnie en SGP, maar donderdag tijdens de stemmingen bleek dat er niks aan veranderd is.
Dinsdag Het college vergaderde op 1,5 meter afstand in gebouw De Steck te Doetinchem. Had te maken met activiteiten elders vooraf en na de vergadering van diverse collegeleden. En dan ligt Doetinchem mooi centraal. We stelden de route en de principe-scenario’s vast voor het Centrumplan Dinxperlo. Een uiteindelijk toch mooi participatieproces (ondanks corona) met een tevredenstellende uitkomst. Paar elementen: meer groen in het centrum, Prins Clausplein een kloppend hart, meer samenwerking tussen de verschillende partijen en –last but not least- één supermarkt in het centrum en één naar de rand van het dorp (Metaalgaasweverij). Ook was er nog eens goed gekeken naar de noodzaak van kap van de monumentale boom voor het kantoor van een makelaarskantoor op de splitsing Kerkstraat/Landstraat te Aalten. Volgens de bomendeskundige kon deze boom nog wel 5-10 jaar mee. Dus er wordt geen kapvergunning verleend.
Die middag vonden er sollicitatiegesprekken plaats met kandidaten voor de functie programma-manager sociaal domein Achterhoek. Dit is een belangrijke schakel tussen de gemeenten en de zorgverleners en is ook de leidinggevende van het CLM: Contract- en leveranciers-management. Deze club van inkopers zorgt voor het contact met de zorgverleners. Ik ben voorzitter van het portefeuillehoudersoverleg Sociaal Domein, dus daarom heb ik aan deze (2e) sollicitatieronde meegedaan. Het geeft ook een mooi inkijkje in de werkelijk grote uitdagingen in de komende tijd.
Dinsdagavond hadden we een gesprek met de raad over de andere werkwijze in het sociaal domein. We zullen anders moeten gaan denken en doen. Het is niet houdbaar om elk jaar 16 miljoen uit te geven aan de zorg en maar 13 miljoen van het rijk daarvoor vergoed te krijgen. In onze werkwijze gaan we proberen “omgekeerd te denken”: wat is de bedoeling en welk effect willen we bereiken in plaats van welke algemene regels zijn in specifieke situaties toepasbaar. Dat is een ingewikkeld proces waaraan iedereen uitgenodigd wordt mee te doen. Komende week wordt dit zgn. transformatieplan ook openbaar en besproken met de media. Daarna begint ook een ronde met zorgverleners en cliënten (organisaties) over de manier van toepassing en invulling.
Woensdag Die morgen was er een digitaal gesprek tussen enkele instellingen en gemeenten over het zgn. kavelmodel. Het idee is dat wanneer je de zorg op regionaal en op inwonersniveau gaat organiseren en samenwerken (populatiebekostiging),de zorg meer op de specifieke behoeften van de regio gericht kan worden, veel béter op preventie gericht kan worden en je de “shared savings” ook daadwerkelijk kunt gebruiken voor positieve gezondheid. Groot probleem is nu dat de “prikkels”verkeerd staan. Zorgverleners en ziekenhuizen worden hoofdzakelijk afgerekend op verrichtingen en “ziek-zijn” in plaats van op voorkomen van ziekte en op bevordering van gezondheid. Als je nu in een afgebakende regio (bijv. Achterhoek) daar nadere afspraken over zou kunnen maken, dan ben je echt bezig met transformatie. Wordt verder uitgewerkt, maar ik ben enthousiast.
Die middag gingen we op bezoek bij het makelaarskantoor “Iets anders”, in het voormalige pand van Rathmer, de Timp, Malle Babbel (net van welke generatie je bent). Het pand is prachtig gerestaureerd en inwendig verbouwd. Het concept van de makelaardij is aansprekend, innovatief en klantvriendelijk. Opvallend is dat er een trend wordt waargenomen dat er mensen uit het westen die een duur huis daarginds te verkopen hebben zich- vanwege corona en thuiswerken- in het oosten willen vestigen. We bespraken allerlei wilde ideeën hoe deze mensen ook te boeien en te binden aan de Achterhoek. Wat ook innovatief en indrukwekkend is dat de makelaardij het pand ook ter beschikking wil stellen aan allerlei “burgerinitiatieven”: van kunstcafé tot sociaal café. Dat daar ook wel wat regels mee annex zijn en dat ook deze eigenaar zich daaraan zal moeten houden werd ook wel duidelijk.
Natuurlijk was ik die avond aanwezig bij de eerste -terras-avond-na –corona van onze partij, de Progressieve Partij in het Kulturhus te Lintelo. Zo’n 20 mensen kwamen meedenken over het wonen in de gemeente Aalten en dan gericht op jongeren en ouderen. Een inspirerende avond. Langzamerhand komen er nieuwe, creatieve ideeën voor huisvesting. Ook omdat de huidige concepten niet altijd werken: wonen lijkt meer een belegging dat een primaire levensnoodzaak te zijn. De nieuwe gemeentelijke woningcoöperatie kan mooie huisvestigmogelijkheden voor jongeren bieden. Er vormt zich een groep die werk wil maken van een “krasse knarrenhof” èn er beginnen initiatieven te ontstaan rond wonen en zorg (voorbeeld Kattenberg). Inmiddels is er een groep actief rond de Krasse Knarrenhof.
Donderdag We waren al weer vroeg present om 8 uur vanwege diverse presentaties; daarna om 10.00 uur weer het eerste live-persmoment. Natuurlijk was de hoofdmoot: de plannen rond het centrum van Dinxperlo, de verplaatsing van de Jumbo naar metaalgaasweverij-gebied en het proces van participatie en inspraak daarbij. Vanaf 11.00 uur hielden we als college onze halfjaarlijkse evaluatie. Dat was natuurlijk een bijzondere vanwege de corona-perikelen. Wat niet veel mensen weten, was en is wel van groot belang: in de hele Corona-situatie gold de zgn. Grip-3 situatie in de rampenbestrijding. Dat betekent dat in feite de voorzitter van de veiligheidsregio In dit geval Ton Heerts, (burgemeester van Apeldoorn) de uiteindelijke beslissingsbevoegdheid had. Deels doorgegeven aan de burgemeesters in dat gebied. Eigenlijk stonden bij veel besluiten de colleges en de raden buitenspel. Dat bepaalt natuurlijk ook de mogelijkheden tot het optreden als één team als college. Toch hebben we het gevoel dat ons thema: Daadkrachtig, duurzaam en dichtbij niets aan betekenis heeft ingeboet en –sterker nog- dat we geprobeerd hebben dit te laten zien tijdens de corona-crisis (die overigens nog lang niet is afgelopen).
Bijzonder was de bijeenkomst op donderdagavond waarin in de “uitgestelde’ lintjesregen neerdaalde, in dit geval op 4 personen, allemaal uit de kern Aalten of de buurtschappen. Met allerlei beperkingen van aantallen bezoekers, verschillende ingangen, mondkapje voor de burgemeester en niet het Wilhelmus zingen, maar opzeggen. Zeer bijzonder allemaal, maar toch goed dat deze mensen die hun lintje stuk voor stuk zò verdiend hebben op deze manier even in het zonnetje gezet konden worden.
Vrijdag Dachten we met een paar mensen na over de begroting 2021. Natuurlijk lag over dat overleg als een dikke deken het kamerdebat over de gemeentefinanciën van donderdagmiddag. Het is erg duidelijk dat de gemeenten geld tekort komen voor hun essentiële taken. Daar is veel over geschreven, de VNG heeft een kei-goede analyse gemaakt, wethouders en anderen gingen naar Den Haag om aandacht voor de positie van gemeenten te vragen: het maakte weinig indruk kennelijk want de minister houdt vooralsnog vast aan “geen geld naar gemeenten”. De reacties kwamen natuurlijk ook los die vrijdag. Heel veel gemeentebestuurders van links tot rechts willen verdergaande actie. Om te beginnen zouden de gemeenten moeten laten zien welke voorzieningen onder druk staan door deze handelwijze van het rijk en de situatie op de markt.
Ab van der Geest overleden
Na een kort ziekbed overleed toch nog onverwacht Ab van der Geest. Ab was een aimabele man. Ook grappig. Jaren geleden noemden wij hem altijd Elvis, vanwege zijn zorgvuldig naar achteren (met een slag) gekamde haardos. Die zat dankzij de brillantine altijd perfect. Ook zijn taalgebruik was grappig. Hij plaatste vaak dingen “tussen haakjes”, waarbij hij dan het kenmerkende gebaar met twee wijsvingers maakte. Hoewel hij van een andere partij (CDA) was hadden wij een bijzondere band. Toen hij in de raad zat was hij het opvallend vaak met ons eens (helaas meestal achteraf), of althans hij luisterde naar onze argumenten. Wij waren en zijn er beiden van overtuigd dat (gemeente)politiek alleen maar bij mensen gaat leven als je mensen informeert over hun eigen leefomgeving. Vandaar dat wij jarenlang (samen met Jan van Zuidam) Bredevoorts Nieuws aan de gang gehouden hebben. Eerst wekelijks en later tweewekelijks schreven we nieuws en stukjes over de gemeente. Ab vond de bestuurs- en redactievergaderingen altijd gezellig (ze waren er niet zo veel); maar het werd nog wel eens laat in het zijkamertje aan de Misterstraat in Bredevoort. En dan hadden we de meest wilde plannen over Bredevoort. Na zijn verhuizing naar Aalten verlegde hij zijn “journalistieke”aandacht meer naar radio AFM. Ook daar probeerde hij de luisteraars te informeren over allerlei onderwerpen uit de gemeente. Zijn gedegen voorbereiding viel daarbij op. Ook deze nieuwsbrief gebruikte hij regelmatig als informatiebron. Het was gewoon een aardige kerel en het is jammer dat we elkaar niet meer kunnen ontmoeten. Vanaf deze plaats ook de condoleances voor Abs familie.