week 43 (klik hier)

 

Het hoogtepunt elk jaar in “gemeenteland” is altijd de behandeling van de begroting van het volgend jaar. In die begroting staan behalve de cijfertjes ook de plannen van het college van b. en w. voor het komende jaar. Die plannetjes komen natuurlijk niet uit de lucht vallen maar staan bijvoorbeeld ook al in een meerjarenoverzicht. Als er bijvoorbeeld een riolering vervangen moet worden (in 2014 de Bodenvoor in Aalten) dan staat dat al enkele jaren van te voren in een programma. Dus dat komt niet als een verrassing. De kosten van die investering worden zo goed mogelijk ingeschat (in dit geval zo’n 90.000 euro) en dat geld moet meestal geleend worden. De jaarlijkse lasten (afschrijving en rente) komen vanaf 2014 dan elk jaar (totdat de afschrijvingstermijn voorbij is) in de begroting terug (in dit geval grofweg  € 5.000 per jaar).  Dus je zou kunnen zeggen dat alle “normale” investeringen in een meerjarenprogramma staan, ook vaak noodzakelijk zijn vanwege slijtage of noodzakelijke vernieuwing.  Spannender wordt het als er investeringen zijn die “politiek” gevoelig kunnen liggen: een bijdrage in een sportveld, de verbouw van een gemeentehuis. Daarover debatteert de raad tijden de zgn. algemene beschouwingen over de begroting 2014. Overigens dit jaar staan er niet veel van zulke “gevoelige investeringen” in de plannen. Dat is voor ons ook wel een beetje een punt: de focus is zo gericht op lastenverlaging en bezuinigen dat het oog op de noodzakelijke investeringen voor een leefbare gemeente er wel eens bij inschieten.

 

Wat wel spannende dingen zijn, zijn de bezuinigingen die het Rijk zo langzamerhand de gemeenten gaat opleggen. Het begint in elk geval (in 2015) met een korting van 40% op het budget van de WMO (waar nu ook de huishoudelijke hulp uit betaald wordt). Dat betekent dat met ingang van 2015 er minder geld komt van het Rijk voor huishoudelijke hulp. Maar ook voor begeleiding van mensen met een beperking, geld voor de sociale werkvoorziening,  geld voor de jeugdzorg enzovoort. Aan de ene kant krijgt de gemeente er taken (en ook geld) van het Rijk bij, maar dat geld is altijd fors minder dan wat er nu aan die taken wordt uitgegeven. Dus een groot deel van de discussie over de begroting tijdens de “algemene beschouwingen” gaat over wat de gemeente moet doen en laten op het gebied van taken die ze van het Rijk krijgt. Sommige uitgaven zijn verplicht: de gemeente moet alle mensen in de bijstand een landelijk vastgestelde uitkering verstrekken. Sommige uitgaven zijn niet verplicht: de gemeente mag zelf weten of ze mensen met een minimuminkomen een bijdrage in het meedoen aan de sportvereniging geeft. Daar gaan dus de discussies over. Ons standpunt is dat het College meer werk moet maken van sociale samenhang en participatie, groen en duurzaamheid en werkgelegenheid daarin. Ook willen wij een onderzoek naar het “naar voren halen” van investeringen (goed voor de werkgelegenheid).  Alle ballen op het verlagen van de belastingen (wat nu gebeurt) is onverstandig als je zeker weet dat de nieuwe taken straks klauwen met geld kosten. Maar dan is dit College weg.  Je moet nu investeren, niet bezuinigen. 

 

De begroting van de gemeente Aalten bedraagt zo’n 70 miljoen per jaar. Inkomsten en uitgaven houden elkaar in evenwicht: de begroting is sluitend. Zo’n 12 miljoen van die 70 wordt opgebracht door burgers, huishoudens en bedrijven. Onder anderen in de vorm van onroerend zaakbelasting door woningeigenaren en eigenaren van niet-woningen (bedrijven), afvalstoffenheffing door alle huishoudens en rioolheffing door eigenaren van panden die op het riool zijn aangesloten. Daarnaast nog heffingen en tarieven (bouwleges, paspoorten enz.).  De meeste politieke fracties willen de lasten voor de burgers zo laag mogelijk houden, maar aan de andere kant zijn er ook veel wensen (Kulturhus, sportvelden, verharding van wegen, goed onderhouden groen, subsidie aan cultuur, sport enz.). Dus daar gaat de discussie ook over: hoeveel geld vragen we van de burgers en waar geven we dat dan aan uit. Wij vinden dat wij aan de mensen met de sterkste schouders zwaardere lasten mogen vragen om onze voorzieningen overeind te houden.

 

Al deze cijfers en plannen staan in de begrotingsstukken (dit jaar 118 pagina’s in het basisstuk). Over dat basisstuk konden de raadsleden al tijdens een speciaal inloopcafé op 2 oktober vragen stellen, deze werden mondeling of schriftelijk beantwoord. En afgelopen dinsdag zat het hele college klaar om de overgebleven vragen te beantwoorden. Die waren er nauwelijks, dus na een half uur vertrok iedereen weer. Vervolgens zijn de fracties aan zet: zij gaan hun visie op de begroting en de plannen voor 2014 aan het papier toevertrouwen. Die epistels moesten vrijdag worden ingeleverd. Het College gaat daarop studeren (of eigenlijk de ambtenaren) en voorzien de vragen van antwoorden. De visies van de 6 politieke fracties in de raad van Aalten, de antwoorden en de meningen van het College in eerste aanleg daarover worden tijdens de begrotingsbehandeling besproken. Die vindt 5 november a.s. plaats. Als een fractie vindt dat iets anders moet (bijvoorbeeld dat de hierboven genoemde Bodenvoor  (nog) niet van een nieuwe riolering moet voorzien), dan moet die fractie een motie of een amendement (aanpassing) indienen en kijken of de meerderheid van de raad daarmee eens is. Zo is het spel, zo zijn de regels en zo gaat het gespeeld worden. Op 5 november.